BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, gıda hijyeni,
halk sağlığı, hayvan sağlığı ve hayvan refahı kuralları gözetilerek Gıda ve
Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik hükümlerine ilave olarak
hayvansal gıdaların resmi kontrol esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik sadece Hayvansal
Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinin uygulandığı faaliyetlere
ve ilgililere uygulanacak resmi kontrollere ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli
ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun
31 inci maddesine dayanılarak,
(2) 854/2004/EC sayılı Hayvansal Gıdaların Resmi
Kontrollerine İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü hükümlerine
paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) 5996 sayılı Kanunun 3 üncü
maddesindeki ve Gıda Hijyeni Yönetmeliği, Hayvansal Gıdalar İçin Özel
Hijyen Kuralları Yönetmeliği, Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair
Yönetmelik ve Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair
Yönetmelikte yer alan tanımlara ilave olarak bu Yönetmelikte geçen;
a) Aralıklı kesim veya av hayvanı işleme faaliyetlerini
yürüten işletme: Bakanlık tarafından risk analizi esasına dayalı olarak
belirlenen, özellikle kesim veya av hayvanı işleme faaliyetlerinin tüm
çalışma günü boyunca veya haftanın birbirini takip eden çalışma günleri
boyunca yapılmadığı kesimhane veya av hayvanı işleme tesisini,
b) Resmi yardımcı: Bu Yönetmelik uyarınca, gerekli
faaliyetleri yerine getirebilecek özelliklere sahip olan, Bakanlık
tarafından yetki verilen ve resmi veteriner hekimin otoritesi ve
sorumluluğu altında çalışan kişiyi,
c) Spesifik risk materyali: TSE’lerin önlenmesi,
kontrolü ve ortadan kaldırılması için Bakanlıkça belirlenen hayvan, organ,
doku gibi maddeleri,
ç) Trimleme: Karkasın veya etin insan gıdası olarak
tüketilmeyecek olan tendon, lenf yumrusu, fascia, ligamentve
benzeri kısımlarının ayrılması işlemi,
d) TSE: Hayvanlarda görülen tüm nakledilebilir
süngerimsi beyin hastalıklarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşletmelerin Onaylanması
İşletmelerin onaylanması
MADDE 5 – (1) Bakanlık, Gıda İşletmelerinin
Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik kapsamındaki hayvansal gıda
üreten işletmeleri bu Yönetmelik hükümlerini de dikkate alarak onaylar.
(2) Ülkemiz bayrağı taşıyan dondurucu üniteye sahip
gemiler ile fabrika gemilerinin denetimleri 11 inci bölümde yer alan
hükümlere uygun olarak yapılır.
(3) Bakanlık;
a) Resmi kontrolleri işletmelerin onay gerekliliklerini
dikkate alarak yürütür. Bakanlık, denetim esnasında işletmede ciddi
eksiklikler tespit ederse veya işletmede üretimi tekrar tekrar durdurmak
zorunda kalırsa ve gıda işletmecisinin sonraki üretimine ilişkin yeterli
garantiyi sağlamadığını tespit ederse, işletmenin onayını iptal eder, ancak
eksikliklerin makul bir süre içerisinde giderileceğine dair gıda
işletmecisinin verdiği garantiyi uygun görmesi durumunda, işletmenin
onayını askıya alır.
b) Toptan satış yerleri söz konusu olduğunda, belirli
birimler veya birim grupları için onayı askıya alabilir veya iptal edebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrolleri
Hayvansal gıdaların resmi kontrollerine yönelik genel
ilkeler
MADDE 6 – (1) Gıda işletmecisi, resmi
kontrollerin etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini teminen kontrol
görevlisine her türlü yardımı sağlar. Gıda işletmecisi:
a) Tüm binalara, tesislere, işletmelere veya diğer
birimlere giriş imkanı verir.
b) İlgili mevzuat uyarınca gerekli olan veya durumun
değerlendirilebilmesi için Bakanlık tarafından gerekli görülen belgeleri ve
kayıtları sağlar.
(2) Bakanlık, gıda işletmecisinin aşağıdaki
yönetmeliklerle belirlenen şartlara uygunluğunu doğrulamak amacıyla resmi
kontrolleri yürütür:
a) Gıda Hijyeni Yönetmeliği.
b) Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliği.
(3) Birinci fıkrada belirtilen resmi kontroller
aşağıdaki hususları kapsar:
a) İyi hijyen uygulamaları ile tehlike analizi
ve kritik kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı prosedürlerin
tetkikleri,
b) 7, 29, 32 ve 36 ncı maddelerde belirtilen
resmi kontroller,
c) Bu Yönetmelikte belirtilen özel tetkik görevleri.
(4) İyi hijyen uygulamalarına yönelik
tetkikler, gıda işletmecisinin en azından aşağıdaki konulara ilişkin
prosedürleri sürekli ve doğru bir şekilde uyguladığını doğrular.
a) Gıda zinciri bilgilerine ilişkin kontroller.
b) Tesis ve ekipmanın tasarımı ve bakımı.
c) Çalışma öncesinde, sırasında ve sonrasında hijyen.
ç) Kişisel hijyen.
d) Hijyen ve çalışma prosedürlerine ilişkin
eğitim.
e) Haşere ve kemirgen kontrolü.
f) Su kalitesi.
g) Sıcaklık kontrolü.
ğ) Gıdaların ve eşlik eden belgelerin işletmeye giriş ve
çıkışlarındaki kontroller.
(5) Tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP
ilkelerine dayalı prosedürlerin tetkikleri, gıda işletmecisinin
söz konusu prosedürleri, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinde belirtilen garantilerin sağlanmasını
dikkate alarak, sürekli ve doğru bir şekilde uygulandığını doğrular. Bu
tetkiklerde, uygulanan prosedürlerin hayvansal gıdalar için
aşağıdaki hususları garanti altına alıp almadığı kontrol edilir:
a) Mikrobiyolojik kriterlere ilişkin mevzuata
uyum.
b) Kalıntılar, bulaşanlar ve kullanımına müsaade
edilmeyen maddelere ilişkin mevzuata uyum.
c) Yabancı maddeler gibi fiziksel tehlikeleri içermediği.
(6) Gıda işletmecisi, Gıda Hijyeni Yönetmeliğinin 22 nci maddesi
gereği, kendi özel prosedürlerini oluşturmak yerine tehlike
analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı prensiplerin
uygulanmasına yönelik iyi uygulama kılavuzlarında belirlenen prosedürleri
uyguladığında tetkikler, bu prosedürlerin doğru kullanımını kapsar.
(7) Bakanlık onaylanan tüm işletmelerde, tanımlama
işaretlerinin uygulanmasına ilişkin Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliği gereklilikleri ile diğer izlenebilirlik şartlarına
uygunluğun doğrulanması amacıyla resmi kontrolleri yürütür.
(8) Piyasaya çiğ et süren kesimhanelerde, av hayvanı
işleme tesislerinde ve parçalama tesislerinde üçüncü ve dördüncü fıkralarda
belirtilen tetkik, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimler
tarafından yürütülür.
(9) Bakanlık tetkik görevlerini yürütürken özellikle
aşağıda belirtilen hususların gerçekleştirilmesine dikkat eder:
a) Üretim sürecinin tüm aşamalarında, işletmedeki
personelin ve personel faaliyetlerinin, ikinci fıkranın (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığını kontrol
eder. Bakanlık tetkikleri desteklemek için, personel performansının
belirlenen kriterleri karşılayıp karşılamadığının tespitine
yönelik performans testleri yürütebilir.
b) Gıda işletmecisinin ilgili kayıtlarının doğruluğunu
kontrol eder.
c) Gerekli durumlarda, laboratuvar analizleri
için numune alır.
ç) Dikkate alınan hususları ve tetkik sonuçlarını
belgeler.
(10) Tetkik görevlerinin içeriği ve sıklığı işletme bazında
belirlenmiş risklere bağlı olarak yapılır. Bu amaçla Bakanlık düzenli
aralıklarla aşağıdaki hususları değerlendirir:
a) Halk sağlığı ve uygun durumlarda hayvan sağlığı
risklerini,
b) Kesimhanelerde hayvan refahını,
c) Yürütülen işlemlerin tipini ve hacmini,
ç) Gıda işletmecisinin ilgili mevzuata uygunluğuna
ilişkin geçmiş kayıtlarını.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çiğ Ete İlişkin Resmi Kontroller
Çiğ et
MADDE 7 – (1) Çiğ ete ilişkin resmi
kontroller 5, 6, 7, 8 ve 9 uncu bölümlerde yer alan hükümlere uygun olarak
yürütülür.
(2) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
piyasaya çiğ et arz eden kesimhaneler, av hayvanı işleme tesisleri ve
parçalama tesislerindeki denetimlerini, aşağıdaki hususlar başta olmak
üzere 9 uncu maddede yer alan genel şartlar ile 9 uncu bölümde yer alan
özel şartlara uygun olarak yürütür:
a) Gıda zinciri bilgisi,
b) Ölüm-öncesi (ante-mortem) muayene,
c) Hayvan refahı,
ç) Ölüm-sonrası (post-mortem) muayene,
d) Spesifik risk materyali ve diğer hayvansal yan ürünler,
e) Laboratuvar analizleri.
(3) Evcil tırnaklılar, tavşanımsılar dışında kalan
çiftlikte yetiştirilen memeli av hayvanları ve büyük av hayvanlarının
karkaslarına, yarım karkaslarına, çeyreklerine ve yarım karkasların üç
parçaya bölünmesi ile elde edilen parçalarına, kesimhanelerde ve av hayvanı
işleme tesislerinde 10 uncu maddeye uygun olarak sağlık işareti uygulanır.
Sağlık işareti, resmi kontrol sonucunda etin insan tüketimine uygun
olduğunun belirlenmesi durumunda resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekim tarafından veya sorumluluğu altında uygulanır.
(4) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim ikinci
ve üçüncü fıkralarda belirtilen kontrollerin yürütülmesinden sonra,
özellikle aşağıdaki hususlar ile ilgili olarak, 6 ncı bölümde
belirtilen uygun önlemleri alır:
a) Muayene sonuçlarının bildirimi,
b) Gıda zinciri bilgisine ilişkin kararlar,
c) Canlı hayvanlara ilişkin kararlar,
ç) Hayvan refahına ilişkin kararlar,
d) Ete ilişkin kararlar.
(5) 5 inci ve 6 ncı bölümlere uygun olarak
yürütülen resmi kontrollerde, resmi yardımcı, 7 nci bölümde
belirtildiği şekilde resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekime yardımcı
olabilir.
(6) Resmi kontrollerin yürütülmesinde görevli resmi
personel ile ilgili olarak Bakanlık aşağıdaki hususları uygular:
a) Bakanlık, 5, 6, 7, 8 ve 9 uncu bölümlerde öngörülen
resmi kontrolleri, 17 nci maddede belirtilen sıklıkta yürütmek
üzere yeterli resmi personelinin olmasını temin eder.
b) Kesimhanede kesim hattında bulunması gereken resmi
personel sayısını değerlendirmek için riske dayalı bir yaklaşım izlenir. Bakanlık
bu Yönetmeliğin tüm şartlarını karşılayacak şekilde resmi personel sayısını
belirler.
(7) Bakanlık;
a) 18 inci maddenin birinci fıkrasında yer alan
hükümlere uygun olarak kanatlı hayvanlardan ve tavşanımsılardan et
üretilmesi durumunda, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim gözetimi
altında kesimhane personelinin, belirli özel görevleri yürüterek, resmi
kontrollere yardımcı olmalarına izin verebilir. Bu amaç için belirlenen
personel;
1) Bu hükümlere uygun nitelikte olur ve gerekli
eğitimleri alır.
2) Üretim personelinden bağımsız hareket eder.
3) Tespit ettiği noksanlığı resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekime bildirir.
b) 18 inci maddenin ikinci fıkrasında yer alan hükümlere
uygun olarak kesimhane personelinin numune alma ve analizleri yürütmelerine
izin verebilir.
(8) Bakanlık, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekimlerin ve resmi yardımcıların 19 uncu ve 20 ncimaddelerde yer alan
hükümlere uygun nitelikte olmasını ve eğitim almasını sağlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Resmi veya Yetkilendirilmiş Veteriner Hekimin Görevleri
Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin tetkik
görevleri
MADDE 8 – (1) İyi hijyen uygulamalarının
tetkikine ilişkin 6 ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen genel
gerekliliklere ilave olarak; resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
gıda işletmecisinin sorumluluğunda olan spesifik risk materyali de dahil,
hayvansal yan ürünlerin toplanması, nakli, depolanması, işlenmesi,
kullanımı ve bertarafınailişkin gıda işletmecisinin oluşturduğu
prosedürlerin sürekli olarak uygunluğunu doğrulamak zorundadır.
(2) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim tehlike
analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı prosedürlerin
tetkikine ilişkin 6 ncı maddenin beşinci ve altıncı fıkrasında
belirtilen genel gerekliliklere ilave olarak, gıda işletmecisinin
oluşturduğu prosedürlerin, etin; fizyopatolojik anormallikler
veya değişiklikler taşımaması, dışkı veya başka bir madde ile bulaşmış
olmaması ve spesifik risk materyali içerip içermediğini garanti
ettiğini kontrol eder.
Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin
inceleme ve muayene görevleri
MADDE 9 – (1) Resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim bu maddeye uygun olarak inceleme ve muayene görevlerini yürütürken,
6 ncı ve 8 inci maddelere uygun olarak yürütülen tetkiklerin
sonuçlarını dikkate alır. Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim buna
göre inceleme ve muayene görevlerinin odağını belirler.
a) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim gıda zinciri
bilgisinin incelenmesi sırasında;
1) Kesim amacıyla kesimhaneye getirilen hayvanların
menşe çiftlikteki kayıtlarında yer alan ilgili bilgileri kontrol ve analiz
eder. Ölüm-öncesi ve ölüm-sonrası muayeneyi yürütürken bu kontrol ve
analizlerin belgelendirilmiş sonuçlarını dikkate alır.
2) İnceleme ve muayene görevlerini yürütürken;
hayvanlara eşlik eden resmi raporları ve resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekimler dahil olmak üzere birincil üretim düzeyinde
kontrolleri yürüten veteriner hekimler tarafından yapılan bildirimleri
dikkate alır.
3) Gıda işletmecisi, entegre sistemler, özel
kontrol sistemleri, bağımsız üçüncü taraf sertifikasyonu veya diğer araçlar
uygulayarak gıda güvenilirliğini sağlamak üzere ilave önlemler aldığında ve
bu önlemler belgelendirildiğinde ve bu sistemlere dahil olan hayvanlar
açıkça tanımlanabildiğinde, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
inceleme ve muayene görevini yürütürken ve tehlike analizi ve kritik
kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı prosedürleri gözden geçirirken
bunları dikkate alabilir.
b) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
ölüm-öncesi muayene ile ilgili olarak;
1) Kesimden önce tüm hayvanlarda muayeneyi yürütür.
2) Muayene, hayvanların kesimhaneye varışından sonra 24
saat içinde ve kesimden önce en geç 24 saat içinde gerçekleştirilir. Buna
ilaveten, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim herhangi bir zamanda
muayene yapılmasına karar verebilir.
3) Ölüm-öncesi muayenede, her bir hayvan için hayvan
refahı koşullarının sağlanmış olup olmadığını vezoonotik hastalıkların
ve Bakanlıkça belirlenen hastalıkların tespit edilmesine özel önem
göstererek insan ve hayvan sağlığına olumsuz etki yapacak herhangi bir
durumun olup olmadığını araştırır.
4) Rutin ölüm-öncesi muayeneye ilave olarak, tüm hayvanlar
için gıda işletmecisi veya resmi yardımcıların yapmamış olabileceği klinik
muayeneyi de yürütür.
5) Kesimhane dışında acil kesilen hayvan veya avlanmış
av hayvanı için, kesimhanedeki veya av hayvanı işleme tesisindeki resmi
veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliği gereğince eğitilmiş kişi veya veteriner hekim
tarafından düzenlenen ve acil kesilen hayvan veya avlanan av hayvanına
eşlik eden bildirimi inceler. Bu bildirim ölüm-öncesi muayene yerine kabul
edilebilir.
6) 17 nci maddede veya 9 uncu bölümde
öngörüldüğü şekilde ölüm-öncesi muayene menşe çiftlikte yürütülebilir. Bu
durumlarda, kesimhanedeki resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
sadece gerek duyduğunda ve belirlenen şüphe doğrultusunda ölüm-öncesi
muayene yapar.
c) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim nakil
süresince ve kesim esnasında hayvanların korunmasına yönelik hayvan
refahına ilişkin mevzuata uygunluğu doğrular.
ç) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
ölüm-sonrası muayene ile ilgili olarak:
1) Karkaslar ve eşlik eden sakatat, kesimden sonra vakit
kaybetmeden ölüm-sonrası muayeneye tabi tutulur. Tüm dış yüzeyler
incelenir. Bu amaçla, karkasın ve sakatatın asgari düzeyde muameleye tabi
tutulmasına veya özel teknik imkânlara ihtiyaç duyulabilir. Zoonotik hastalıkların
ve Bakanlıkça belirlenen hastalıkların tespit edilmesine özellikle dikkat
edilir. Kesim hattının hızı ve mevcut muayene personelinin sayısı
muayenenin uygun yapılmasına izin verecek şekilde olur.
2) Kesin teşhise ulaşmak veya hayvan hastalığını, ilgili
mevzuatta belirlenen seviyelerin üzerinde kalıntı veya bulaşanları,
mikrobiyolojik kriterlere uygunsuzluğu, etin insan tüketimine
uygun olmadığının bildirilmesini veya kullanımına ilişkin kısıtlamaların getirilmesini
gerektirebilecek diğer faktörlerin mevcudiyetini tespit etmek için gerekli
görüldüğü takdirde; özellikle acil kesimi gerçekleştirilen hayvanlarda palpasyon ve
karkas ile sakatatın belirli bölümlerine kesik atmak ve laboratuvar analizleri
gibi ilave incelemeler gerçekleştirilir.
3) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim evcil tek
tırnaklı hayvanların, altı aylıktan büyük sığır cinsi hayvanların ve dört
haftalıktan büyük evcil domuz karkaslarının ölüm-sonrası muayeneye tabi
tutulması için columnaspinalisin aşağısına doğru uzunlamasına
yarım karkaslara ayrılmasını ister. Muayenenin gerektirmesi halinde, resmi
veya yetkilendirilmiş veteriner hekim ayrıca baş veya karkasın uzunlamasına
ikiye ayrılmasını ister. Ancak özel beslenme alışkanlıklarını, teknolojik
gelişme veya özel sağlık koşullarını dikkate alarak Bakanlık, evcil tek
tırnaklı hayvanların, altı aylıktan büyük sığır cinsi hayvanların ve dört
haftalıktan büyük evcil domuz karkaslarının muayenesinin ikiye bölünmeden
gerçekleştirilmesine izin verebilir.
4) Muayene süresince; palpasyon, kesme ve kesik
atma gibi faaliyetler sırasında ette bulaşmanın asgari seviyede tutulmasını
sağlamaya yönelik önlemler alınır.
5) Acil kesim söz konusu olduğunda karkas, insan
tüketimi için serbest bırakılmadan önce bu bendin (1), (2), (3) ve (4)
numaralı alt bentlerine uygun olarak mümkün olan en kısa sürede
ölüm-sonrası muayeneye tabi tutulur.
d) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim; spesifik risk
materyali ve diğer hayvansal yan ürünlere ilişkin mevzuata uygun olarak söz
konusu ürünlerin uzaklaştırılması, ayrılması ve uygun durumlarda
işaretlenmesini kontrol eder. Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
sersemletme dahil kesim ve spesifik risk materyalinin
uzaklaştırılması sırasında, spesifik risk materyali ile etin bulaşmasını
engellemek için tüm gerekli önlemleri gıda işletmecisinin almasını sağlar.
e) Laboratuvar analizleri için;
1) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
numunelerin uygun olarak tanımlanmasını, hazırlanmasını, uygun laboratuvara gönderilmesini
ve numune alma işleminin; zoonozların ve zoonotik etkenlerin
izlenmesi ve kontrolü, TSE’lerin teşhisi için özel laboratuar testlerinin
yapılması, kullanımına müsaade edilmeyen maddelerin veya ürünlerin tespit
edilmesi ve ilgili mevzuatla düzenlenen ve özellikle ulusal kalıntı izleme
planları kapsamındaki maddelerin kontrolü ile Bakanlıkça belirlenen
hastalıkların tespiti amacıyla gerçekleştirilmesini temin eder.
2) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim gerekli
gördüğünde diğer laboratuvar analizlerinin de yapılmasını sağlar.
Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin sağlık
işareti işlemlerine ilişkin incelemeleri
MADDE 10 – (1) Resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim sağlık işareti işlemleri ile sağlık işaretlerini kontrol
eder ve özellikle aşağıdaki hususları temin eder.
a) Sağlık işareti; sadece, bu Yönetmelik uyarınca
ölüm-öncesi ve ölüm-sonrası muayeneden geçen ve eti insan tüketimine uygun
olan evcil tırnaklılar ile tavşanımsılar dışında kalan besiciliği yapılan
memeli av hayvanları ve büyük av hayvanlarına uygulanır. Ancak resmi veya
yetkilendirilmiş veteriner hekim, ilgili hayvana ait etin inceleme ve
muayene sonuçlarının uygun olması ve trişinellozis varlığına
ilişkin sonuçlar gelmeden piyasaya sürülmeyeceğine ikna olması durumunda
sağlık işaretini sonuçlar gelmeden de uygulayabilir.
b) Sağlık işareti, karkasın yarım karkas veya çeyrek
karkasa ayrılması ya da yarım karkasların üç parçaya ayrılması durumunda
her bir karkas parçasının dış yüzeyine görülecek şekilde mürekkeple veya
sıcak damga yapılarak uygulanır.
(2) Sağlık işareti 6,5 cm genişliğinde ve 4,5 cm
yüksekliğinde oval bir işaret şeklinde olur. Karakterler okunaklı olur ve
aşağıdaki bilgileri içerir:
a) İşarette, işletmenin yer aldığı ülke adı büyük
harflerle yazılır veya ilgili ISO standartlarına uygun olarak 2 harf kodu
ile gösterebilir şekilde belirtilir.
b) İşarette, kesimhanenin onay numarası belirtilir.
(3) Harfler en az 0.8 cm yüksekliğinde sayılar
ise 1 cm yüksekliğinde olur. İşaretin boyutları ve karakterleri kuzuların,
oğlakların ve domuz yavrularının sağlık işaretleri için küçültülebilir.
(4) Sağlık işareti için kullanılan renklendiriciler,
gıda kodeksine uygun olur.
(5) Sağlık işareti aynı zamanda etin sağlık muayenesini
yapan resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekime ait işareti de
içerebilir.
(6) Kesimhane dışında acil kesime tabi tutulan
hayvanlardan elde edilen etler; hem bu bölümde belirtilen sağlık işareti
hem de Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinde
belirtilen tanımlama işareti ile karıştırılmayacak şekilde özel bir sağlık
işareti taşır. Bu işaret; 5 cm genişliğinde ve 5 cm yüksekliğinde kare
şeklinde bir işaret şeklinde olur. Karakterler okunaklı olur ve aşağıdaki
bilgileri içerir:
a) İşarette, TR kısaltması belirtilir.
b) İşarette, kesimhanenin onay numarası belirtilir.
c) İşaret için kullanılan renklendiriciler, gıda
kodeksine uygun şekilde olur.
ç) İşaret aynı zamanda etin sağlık muayenesini yapan
resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekime ait işareti de içerebilir.
d) Harfler en az 0.8 cm yüksekliğinde sayılar
ise 1 cm yüksekliğinde olur. İşaretin boyutları ve karakterleri kuzuların,
oğlakların ve domuz yavrularının sağlık işaretleri için küçültülebilir.
(7) Derisi yüzülmemiş av hayvanı etine, av hayvanı
işleme tesisinde derisinin yüzülmesinden sonra ölüm-sonrası muayenesi
yapılarak insan tüketimi için uygun bulunduktan sonra sağlık işareti
uygulanır.
(8) Bu madde, sağlık işaretlemesine ilişkin hayvan
sağlığı kurallarına aykırılık oluşturmayacak şekilde uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Kontrolleri Takip Eden Faaliyetler
İnceleme ve muayene sonuçlarının bildirilmesi
MADDE 11 – (1) Resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim, inceleme ve muayene faaliyetlerinin sonuçlarını kayıt
altına alır ve değerlendirmesini yapar.
(2) İnceleme ve muayeneler, halk veya hayvan sağlığını
etkileyebilecek herhangi bir hastalığın varlığını veya hayvan refahının
ihlal edildiğini ortaya çıkartır ise resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekim gıda işletmecisine bildirimde bulunur.
(3) Tespit edilen problemin birincil üretimden
kaynaklanması durumunda resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, söz
konusu bildirimin takip eden yasal sürece aykırılık teşkil etmemesi
koşuluyla, menşe çiftlikte çalışan veteriner hekime, menşe çiftlikten sorumlu
gıda işletmecisine ve gerektiğinde menşe çiftlik veya av sahasından sorumlu
ilgili makama bildirimde bulunur.
(4) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, ithal
edilen hayvanlarda tespit edilen olumsuzluğu Bakanlığa bildirir. Bakanlık
da işletmenin bulunduğu ihracatçı ülkenin yetkili makamına bildirimde
bulunur.
(5) İnceleme, muayene ve analiz sonuçları ilgili veri
tabanlarına işlenir.
(6) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
ölüm-öncesi veya ölüm-sonrası muayene ya da herhangi diğer bir inceleme ve
muayene faaliyeti sırasında Bakanlıkça belirlenmiş listede yer alan
hastalıklara ait enfeksiyöz etkenin varlığından şüphelenirse
Bakanlığı derhal haberdar eder. Bakanlık ve resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim,enfeksiyona sebep olan etkenin olası yayılmasını
önlemek için mevzuata uygun olarak tüm tedbirleri alır.
Gıda zinciri bilgisine ilişkin kararlar
MADDE 12 – (1) Resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim, kesimhane işletmecisinin hayvanlar kesilmeden önce ilgili
gıda zinciri bilgisini temin ve kontrol ettiğini doğrular.
(2) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, ilgili
gıda zinciri bilgisi ulaşmadan da kesimhanede hayvanların kesilmelerine
izin verebilir. Bu durumda, karkaslar insan tüketimine sunulmadan önce
ilgili tüm gıda zinciri bilgisi temin edilir. Söz konusu karkaslar ile
bunlara ait sakatatın insan tüketimine sunulmasına ilişkin nihai karar
verilinceye kadar bunlar diğer etlerden ayrı olarak depolanır.
(3) İkinci fıkrada yer alan hükümler saklı kalmak
kaydıyla, hayvanın kesimhaneye varışından 24 saat sonra ilgili gıda zinciri
bilgisi ulaşmaz ise, hayvandan elde edilen tüm etin insan tüketimine uygun
olmadığına karar verilir. Eğer hayvan henüz kesilmemişse, kesime gelen
diğer hayvanlardan ayrı bir yerde itlaf edilir.
(4) Eşlik eden kayıtlar, belge ve diğer bilgiler;
a) Hayvanların, hayvan ve halk sağlığı gerekçeleri ile
hareket yasağı veya diğer kısıtlamalara tabi olan bir işletmeden veya
bölgeden geldiğini,
b) Veteriner tıbbi ürünlerin kullanımına ilişkin
kurallara uyulmadığını,
c) İnsan ve hayvan sağlığını olumsuz yönde etkileyecek
diğer koşulların varlığını,
işaret ediyorsa, insan ve hayvan sağlığı risklerini
ortadan kaldırmak için; ilgili mevzuat ile ortaya konan prosedürlerin
dışında, hayvanlar kesim için kabul edilmeyebilir. Hayvanlar hali hazırda
kesimhanede iseler, uygun durumlarda hayvan ve halk sağlığını korumak için
önlemler alınarak ayrı bir yerde itlaf edilir ve insan tüketimi için uygun
olmadığı bildiriminde bulunulur. Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekimin gerekli görmesi durumunda, menşei işletmede resmi kontroller
yürütülür.
(5) Bakanlık eşlik eden kayıtların, belgelerin ve diğer
bilgilerin menşe çiftlikteki gerçek durumla veya hayvanların gerçek
durumuyla örtüşmediğini ya da kasten resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekimi yanlış yönlendirmeyi amaçladığını tespit ederse uygun tedbirleri
alır. Bakanlık, hayvanların geldiği menşe çiftlikten sorumlu olan gıda
işletmecisine veya müdahil olan diğer kişilere karşı tedbir alır. Bu tedbir
özellikle ilave kontrollerden oluşabilir. Hayvanların ait olduğu menşe
çiftlikten sorumlu olan gıda işletmecisi ile müdahil olan diğer kişiler,
ilave kontrollerin masraflarını karşılamak zorundadır.
Canlı hayvanlara ilişkin kararlar
MADDE 13 – (1) Resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim, insan tüketimine yönelik olarak kesimhaneye kabul edilen
hayvanların uygun bir şekilde tanımlanmasını sağlamak için, gıda
işletmecisinin görevlerini Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliğine göre yerine getirdiğini doğrular. Resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim kimlikleri doğrulanamayan hayvanların ayrı bir şekilde
itlaf edilmesini sağlar ve insan tüketimine uygun olmadığının bildirimini
yapar. Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim gerekli gördüğü
takdirde, menşe çiftlikte resmi kontrolleri yürütür.
(2) Hayvan refahına ilişkin kuralların sağlanamaması
durumunda atların kimliklerine ilişkin yasal olarak gereken bilgiler temin
edilmeden de hayvanlar kesimhanede kesilebilir. Ancak söz konusu bilgiler
karkasın insan tüketimi için uygun olduğu kararı verilmeden önce sağlanır.
Bu şartlar, atların kesimhane dışında acil kesiminde de uygulanır.
(3) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, deri,
post ve yapağısı olan hayvanların kesimi esnasında kabul edilemeyecek
düzeyde bulaşma riski olması durumunda, kesimden önce temizlenmemiş
hayvanların insan tüketimine yönelik kesimini engellemek için gıda
işletmecisinin görevlerini Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliğine göre yerine getirdiğini doğrular.
(4) Etin muamele edilmesi veya etinin yenmesi
aracılığıyla hayvanlara veya insanlara geçebilecek hastalığı veya durumu
olan hayvanlar ile sistematik bir hastalığın klinik semptomlarını gösteren
veya aşırı zayıf olan hayvanlar, insan tüketimi için kesilemez. Resmi veya
yetkilendirilmiş veteriner hekim söz konusu hayvanların, diğer hayvanların
ya da karkasların bulaşmasını engelleyecek şekilde ayrı olarak itlaf
edilmesini sağlar ve insan tüketimi için uygun olmadığına karar verir.
(5) İnsan ve hayvan sağlığını olumsuz yönde
etkileyebilecek durum veya hastalığa sahip olduğundan şüphe edilen
hayvanların kesilmesi ertelenir. Bu durumda olan hayvanlar, teşhis
yapılması için ayrıntılı ölüm-öncesi incelemeye tabi tutulur. Buna
ilaveten, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim ölüm-sonrası
muayeneyi desteklemek için numune alınmasına ve laboratuvar incelemesine
karar verebilir. Gerekli ise, hayvanlar ayrı bir yerde kesilir.
(6) Belirlenen düzeylerin üzerinde veteriner tıbbi ürün
kalıntılarını veya kullanımına müsaade edilmeyen maddelerin kalıntılarını
taşıması muhtemel hayvanlar hakkında Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde
Belirli Maddeler ile Bunların Kalıntılarının İzlenmesi İçin Alınacak
Önlemlere Dair Yönetmelik hükümleri kapsamında işlem yapılır.
(7) Brusella veya tüberküloz gibi özel
hastalıklar veya salmonella gibi zoonotik etkenlerin
eradikasyonu ve kontrolüne yönelik özel bir program kapsamında ele alınacak
hayvanların tabi tutulacağı şartlar, doğrudan resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekimin gözetimi altında uygulanır. Bakanlık, söz konusu
hayvanların hangi koşullar altında kesime gönderileceğini belirler. Bu
koşullar, diğer hayvanlara ve etlerine bulaşmayı asgari düzeye indirmeyi
amaçlar.
(8) Kesimhaneye getirilen hayvanlar, genel bir kural
olarak orada kesilir. Ancak resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
kesim imkânlarında ciddi aksaklıkların olması gibi istisnai durumlarda
hayvanların başka bir kesimhaneye doğrudan sevkine izin verebilir.
Hayvan refahına ilişkin kararlar
MADDE 14 – (1) Hayvanların kesimi veya itlaf
edilmesi sırasında hayvanların korunmasına ilişkin kurallara riayet
edilmediğinde, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim gıda
işletmecisinin derhal gerekli düzeltici tedbirleri aldığını ve tekrarını
önlediğini doğrular.
(2) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim; talimat
verilmesinden, üretimin yavaşlatılması ve durdurulmasına kadar, problemin
karakterine ve ağırlığına bağlı olarak değişen, orantılı ve ilerleyici bir
yaklaşımla yaptırım önlemlerini alır.
(3) Uygun durumda, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekim hayvan refahı problemleri ile ilgili olarak diğer yetkili kurumları
bilgilendirir.
(4) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, nakil
sırasında hayvanların korunmasına ilişkin kurallara uyulmadığını tespit
ederse, mevzuatın ilgili tedbirlerini uygular.
(5) Resmi yardımcılar, 7 nci bölüm veya 9 uncu
bölüm uyarınca hayvan refahına ilişkin kontrolleri yürütürken hayvanların
korunmasına ilişkin kurallara uygunsuzluğu ortaya çıkartması durumunda;
a) Konuyu bir an evvel resmi veteriner hekime bildirir
b) Acil durumlarda eğer gerekli ise, resmi veteriner
hekimin gelmesini beklemeden birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarda
yer alan tedbirleri alır.
Ete ilişkin kararlar
MADDE 15 – (1) Et için aşağıdaki durumlarda
insan tüketimine uygun olmadığı bildirimi yapılır:
a) Avlanan yaban hayvanları hariç, ölüm-öncesi muayeneye
tabi olmamış hayvanlardan elde edildi ise,
b) Bu Yönetmelik veya Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliğinde aksi belirtilmedikçe, sakatatı ölüm-sonrası
muayeneye tabi tutulmayan hayvanlardan elde edildi ise,
c) Kesimden evvel ölmüş hayvanlardan, ölü doğmuş
hayvanlardan, doğmamış hayvanlardan veya yedi günlükten küçükken kesilen
hayvanlardan elde edildi ise,
ç) Hayvanın öldürülmesi amacıyla kesme veya çubuklanan
hat veya noktaların trimlenmesinden elde edildi ise,
d) 9 uncu bölüme uygun yürütülen muayenelerde
uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda, etlerin muayenesine ilişkin
Bakanlıkça belirlenenler dışındaki hastalıklardan herhangi birisinden
etkilenen hayvanlardan elde edildi ise,
e) Septisemi, piyemi, toksemi veya viremi ile
seyreden vücudun genelini etkileyen hastalıklardan etkilenmiş hayvanlardan
elde edildi ise,
f) Gıdaların piyasaya arz edilip edilmeyeceğini
belirlemek amacıyla mevzuatta yer alan mikrobiyolojik kriterlerile
uyumlu değilse,
g) 9 uncu bölüme uygunsuzluk tespit edildi ise veya
etlerin muayenesine ilişkin Bakanlıkça belirlenen hususlarda aksi
belirtilmedikçe, parazit enfestasyonu gösteriyorsa,
ğ) Mevzuatta yer alan limitlerden yüksek kalıntı veya
bulaşanları ihtiva ediyorsa, (Uygun olduğunda, limitlerin herhangi bir
şekilde aşılması durumunda ileri analizler yapılır.)
h) İlgili özel mevzuatında yer alan hükümler saklı
kalmak kaydıyla, kullanımına müsaade edilmeyen maddelerin uygulandığı
hayvanlardan veya kullanımına müsaade edilmeyen maddelerin kalıntılarını
ihtiva eden karkaslardan veya hayvanlardan elde edildi ise,
ı) Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli
Maddeler ile Bunların Kalıntılarının İzlenmesi İçin Alınacak Önlemlere Dair
Yönetmeliğin 7 nci maddesine uygun olarak onaylanan planların
uygulanması neticesinde, çevrede ağır metallerin yaygın bir şekilde varlığının
ortaya çıktığı bölgelerden gelen iki yaşını geçmiş hayvanlardan elde edilen
karaciğer ve böbrekleri ihtiva ediyorsa,
i) Bulaşmayı ortadan kaldırmaya yönelik maddeler yasal
olmayan bir şekilde uygulanmış ise,
j) Yasal olmayan bir şekilde ışınlanmış ya da UV
ışınları uygulanmış ise,
k) Av hayvanı etlerinde hayvanı avlamak için kullanılan
materyal hariç, yabancı madde ihtiva ediyorsa,
l) İlgili mevzuatla belirlenen radyoaktivite limitlerini
aşıyorsa,
m) Fizyopatolojik değişiklikler, kıvamda
anormallikler, av hayvanı eti hariç olmak üzere yetersiz kanama veya
özellikle belirgin cinsiyet kokuları olmak üzere organoleptik anormallikler
gösteriyorsa,
n) Aşırı zayıf hayvanlardan elde edildiyse,
o) İlgili mevzuatta aksi belirtilmedikçe, spesifik risk
materyali ihtiva ediyorsa,
ö) Toprak, fekal veya farklı bulaşma
gösteriyorsa,
p) Elde edildiği hayvanın sağlık durumuna veya kesim
sürecinde ortaya çıkan bulaşmaya bağlı olarak, halk veya hayvan sağlığı
için bir risk teşkil edebilecek kan ihtiva ediyorsa,
r) Tüm ilgili bilgilerin incelenmesinden sonra halk ve
hayvan sağlığı için risk teşkil edebileceğine dair veya diğer nedenlerden
ötürü insan tüketimine uygun olmadığına dair resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim görüşü olursa.
(2) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
kesimhane dışında acil olarak kesilmiş hayvanlardan elde edilen etlerin
kullanımı ile ilgili gereklilikleri belirleyebilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Sorumluluklar ve Kontrollerin Sıklığı
Resmi yardımcı
MADDE 16 – (1) Resmi yardımcı, tüm görevlerinde
resmi veteriner hekimlere 9 uncu bölümde ortaya konan özel kurallar ve
aşağıdaki sınırlar çerçevesinde olmak koşuluyla yardımcı olabilir.
a) Tetkik görevleri konusunda, resmi yardımcı sadece iyi hijyen uygulamaları
ve tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı
prosedürlere ilişkin bilgileri toplayabilir.
b) Ölüm-öncesi muayene ve hayvanların refahına ilişkin
kontrol görevleri konusunda, resmi yardımcı hayvanların sadece ilk
kontrollerini yapabilir ve uygulamalı görevlerle ilgili yardımcı olabilir.
c) Ölüm-sonrası muayene konusunda, resmi veteriner hekim
düzenli olarak resmi yardımcının çalışmalarını kontrol eder ve kesimhane
dışında hayvanların acil kesiminin yapılması durumunda muayeneyi bizzat
kendisi gerçekleştirir.
Kontrollerin sıklığı
MADDE 17 – (1) Bakanlık aşağıda belirtilen
hususları sağlamak üzere en az bir resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekim görevlendirir:
a) Kesimhanelerde ölüm-öncesi ve ölüm-sonrası
muayeneleri yapmak.
b) Av hayvanı işleme tesislerinde, ölüm-sonrası
muayeneleri yapmak.
(2) Birinci fıkrada belirtilen hükümlerden ayrı olarak,
Bakanlıkça belirlenmiş kesimhane ve av hayvanı işleme tesisleri için risk
analizine dayalı olarak ve aşağıda belirtilen kriterler çerçevesinde
uygulama yapılabilir:
a) Resmi veteriner hekim, aşağıdaki koşulların
karşılanması durumunda ölüm-öncesi muayene sırasında kesimhanede
bulunmayabilir.
1) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin, menşe
çiftlikte ölüm-öncesi muayeneyi yapması, gıda zinciri bilgisini kontrol
etmesi ve kontrolün sonuçlarını kesimhanedeki resmi yardımcılara bildirmesi
durumunda,
2) Kesimhanedeki resmi yardımcıları tarafından, gıda
zinciri bilgisi kapsamında gıda güvenilirliği açısından muhtemel bir
problem oluşmadığının ve hayvanların genel sağlık ve refahının kabul
edilebilir olduğunun değerlendirilmesi durumunda,
3) Resmi veteriner hekimin, resmi yardımcının bu
kontrolleri uygun bir şekilde yürüttüğünden emin olması durumunda,
b) Resmi veteriner hekim aşağıdaki koşulların
karşılanması durumunda, aralıklı kesim yapan kesimhanelerde veya av hayvanı
işleme faaliyetlerinin yürütüldüğü işletmelerde ölüm-sonrası muayene süreci
boyunca işletmede bulunmayabilir.
1) Resmi yardımcının ölüm-sonrası muayeneyi yürütmesi ve
muayene neticesinde aynı hayvandan elde edilen anormallikleri olan ve
olmayan eti birbirinden ayırması durumunda,
2) Ayırma işleminden sonra, son ölüm-sonrası muayenenin
yapılabilmesine kadar anormal bulgular görülen etin depolanması için
yeterli imkanlar bulunması ve resmi veteriner hekimin söz konusu
eti muayene etmesi durumunda,
3) Resmi yardımcının, izlediği prosedür ve
tespit ettiği bulguların, resmi veteriner hekimi ikna edecek şekilde,
standartları karşıladığını belgelendirmesi durumunda,
4) Kanatlı hayvanlar ve tavşanımsılar söz konusu ise,
resmi yardımcılar anormallikleri olan eti bertaraf edebiliyor ve bu durumda
özel ölüm-sonrası muayene kurallarına göre resmi veteriner hekimin söz
konusu etlerin tümünü incelemesi gerekmiyorsa,
5) Resmi veteriner hekim, kesim faaliyetinin olduğu gün
işletmede en az bir kez bulunuyorsa,
6) Bakanlık tarafından bu işletmelerdeki resmi
yardımcıların performansının düzenli olarak değerlendirilmesi için;
bireysel performansın izlenmesi, muayene bulguları ve muayene bulgularına
karşılık gelen karkasların karşılaştırılması ile ilgili belgelendirmenin
doğrulanması ve soğuk depodaki karkasların kontrolü hususlarını da
kapsayacak şekilde bir prosedür yürürlüğe konulduysa.
(3) Aşağıdaki durumlarda ikinci fıkrada öngörülen
esneklik uygulanmaz:
a) Acil kesimi yapılmış hayvanlarda,
b) İnsan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek bir
hastalığa veya duruma sahip olduğundan şüphelenilen hayvanlarda,
c) Tüberkülozdan ari olduğuna ilişkin resmi
bildirimi yapılmamış sürülerden gelen sığır cinsi hayvanlarda,
ç) Bruselladan ari olduğuna ilişkin resmi
bildirimi yapılmamış sürülerden gelen sığır, koyun ve keçi cinsi
hayvanlarda,
d) Bakanlıkça belirlenmiş listelerde yer alan hastalıklardan
birinin ortaya çıkması durumunda,
e) Ortaya çıkan hastalıklar veya özellikle Dünya Hayvan
Sağlığı Örgütünce belirlenmiş listede yer alan hastalıklarla ilgili
sıklaştırılmış kontroller gerektiğinde,
f) Daha önce görülmemiş yeni ortaya çıkan hastalıklar
için daha sıkı kontrollerin gerekli olduğu durumlarda.
(4) Bakanlık, bu Yönetmeliğin hedeflerine ulaşmak için,
parçalama tesisleri faaliyet halinde iken, resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekimin veya resmi yardımcının uygun bir sıklıkta bu yerlerde
bulunmasını temin eder.
Kesimhane personeli
MADDE 18 – (1) Bakanlık aşağıdaki koşullar
altında, resmi yardımcıların kanatlı hayvan ve tavşan etinin üretiminin
kontrol edilmesine ilişkin özel görevlerinin, kesimhane personeli
tarafından üstlenilmesine izin verebilir.
a) Tesisin, 6 ncı maddenin dördüncü fıkrasına
uygun olarak en az on iki ay süre ile iyi hijyen uygulamaları ve
tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı
prosedürü kullanması durumunda, Bakanlık, resmî veya yetkilendirilmiş
veteriner hekime belirli konularda yardımcı olması amacıyla işletme
personelini belirleyebilir. Bu personel, resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim gözetiminde, yönetiminde ve sorumluluğunda olur. Yardımcı
işletme personeli belirlenmesi durumunda, resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim; ölüm-öncesi ve ölüm-sonrası muayeneler sırasında hazır
bulunur, bu faaliyetleri gözetim altında tutar, kesimhane personelinin
performansının Bakanlık tarafından ortaya konan özel kriterleri karşıladığını
belirlemek üzere, düzenli olarak performans testlerini yürütür ve bu
performans testlerinin sonuçlarını belgelendirir. Tesisin hijyen seviyesinin
bu personelin çalışmasından olumsuz yönde etkilenmesi, yardım faaliyetini
düzgün olarak yerine getirememesi veya yardım faaliyetinin yerine
getirilmesi Bakanlık tarafından yeterli bulunmaması durumunda, bu
personelin yerine resmi yardımcı görevlendirilir.
b) Bakanlık, (a) bendinde belirtilen sistemin
uygulanmasına izin verip vermeyeceğini her bir işletme için ayrıayrı kararlaştırır.
Gıda işletmecileri için bu sistemin uygulanması tercihe bağlıdır. Bakanlık,
gıda işletmecilerine bu sistemin uygulanması için herhangi bir zorunluluk
getiremez. Bakanlık gıda işletmecisinin şartları tam olarak karşıladığına
ikna olmazsa, sistem söz konusu işletmede uygulanmaz. Bunun
değerlendirilebilmesi için, Bakanlık konuyla ilgili diğer bilgiler ile
beraber işletmedeki üretim ve denetim kayıtlarının, yürütülen faaliyetlerin
şeklinin, kurallara uygunluk ile ilgili geçmişinin, işletmedeki uzmanlık
ile mesleki yaklaşımın ve kesimhane personelinin gıda güvenilirliği
konusunda sorumluluk anlayışının analizini yapar.
(2) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin
gözetimi altında özel eğitim almış kesimhane personeli, resmi veya
yetkilendirilmiş veteriner hekimin gözetimi ve sorumluluğu altında, tüm
hayvan türleri ile ilgili olarak özel numune alma ve analiz görevlerini
yürütebilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Mesleki Yeterlilik
Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimlerin
mesleki yeterliliği
MADDE 19 – (1) Bakanlık, veteriner
hekimleri, ikinci fıkrada belirtilen konuları kapsayan sınavda başarılı
olması durumunda resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim olarak
atayabilir. Ancak Bakanlık adayın, üniversite mezuniyetinin bir parçası
olarak veya lisansüstü derece kanalıyla gerekli olan bilgiye sahip olduğunu
belgelemesi halinde sınav şartından vazgeçebilir.
(2) Bakanlık sınava ilişkin düzenlemeleri yapar. Sınav,
veteriner hekimin mesleki bilgi ve becerisine bağlı olarak aşağıda
belirtilen konulara ilişkin bilgisinin ölçülmesi amacıyla yapılır:
a) Veteriner halk sağlığı, gıda güvenilirliği, hayvan
sağlığı, hayvan refahı ve farmasötik maddelere ilişkin mevzuat,
b) Dünya Ticaret Örgütü, Kodeks Alimentarius, Dünya
Hayvan Sağlığı Örgütü gibi uluslararası kuruluşların kuralları da dahil,
Avrupa Birliği ortak tarım politikasının ilkeleri, piyasa önlemleri,
ihracat geri ödemeleri, ulusal tarım politikaları, hile tespiti,
c) Gıdaların işlenmesi ve gıda teknolojisinin ana
unsurları,
ç) İyi üretim uygulamaları ve kalite yönetimine ilişkin
esaslar, kavramlar ve yöntemler,
d) Hasat öncesi kalite yönetimi, iyi tarım uygulamaları,
e) Gıda hijyeni uygulamaları ve teşvik edilmesi,
gıdalara ilişkin güvenilirlik, iyi hijyen uygulamaları,
f) Risk analizine ilişkin esaslar, kavramlar ve
yöntemler,
g) Tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP
ilkelerine ilişkin esaslar, kavramlar, yöntemler ve gıda üretimi zinciri
süresince kullanımı,
ğ) İnsan sağlığına yönelik gıda kaynaklı tehlikelerin
önlenmesi ve kontrolü,
h) Enfeksiyon ve zehirlenmenin popülasyon dinamikleri,
ı) Teşhise yönelik epidemiyoloji,
i) İzleme ve gözetim sistemleri,
j) Gıda güvenilirliği yönetim sistemlerinin tetkiki ve
ilgili mevzuata uygunluk değerlendirmesi,
k) Modern analiz yöntemlerinin esasları ve teşhise
yönelik uygulamalar,
l) Veteriner halk sağlığına ilişkin bilgi ve iletişim
teknolojileri,
m) Verilerin işlenmesi ve biyo-istatistiklere
ilişkin uygulamalar,
n) İnsanlarda gıda kaynaklı hastalık salgınlarının
araştırılması,
o) TSE’lere ilişkin konular,
ö) Üretim, nakil ve kesim aşamalarında hayvan refahı,
p) Gıda üretimine ilişkin atık yönetimi dahil çevresel
konular,
r) İhtiyati tedbirler ve tüketici kaygıları,
s) Üretim zincirinde çalışan personelin eğitilme
esasları.
(3) Adaylardan, gerekli olan bilgiyi, veteriner hekim
olarak nitelik kazandıktan sonra temel veterinerlik eğitiminin bir parçası
olarak alınan bir eğitim yoluyla veya mesleki tecrübe kanalıyla edinenler,
durumlarını sertifika ve benzeri belgelerle belgelemeleri halinde Bakanlık,
bu adaylar için eksik olan konulara göre farklı sınavlar düzenleyebilir.
(4) Veteriner hekim, disiplinlerarası işbirliğine
açık olur.
(5) Her bir resmi veteriner hekim bağımsız olarak
çalışmaya başlamadan önce en az iki yüz saat süreli, uygulamaya yönelik
eğitime tabi tutulduğu bir deneme süresi geçirir. Bu süre zarfında aday,
kesimhanede, parçalama tesisinde ve işletmelerde mevcut olan resmi veya
yetkilendirilmiş veteriner hekimlerin gözetiminde çalışır. Eğitim özellikle
gıda güvenilirliği yönetim sistemlerinin tetkiki ile ilgili olur.
(6) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
bilgilerini güncellemesi ve mesleki kaynaklar ve düzenli eğitim
faaliyetleri ile yeni gelişmeleri takip eder. Resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim eğer mümkün ise yıllık olarak devam eden eğitim
faaliyetlerine katılır.
(7) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim olarak halihazırda atanmış
olan veteriner hekimler, ikinci fıkrada yer alan konulara ilişkin yeterli
bilgiye sahip olur. Gerekli olduğunda, bu bilgiyi devam eden eğitim
faaliyetleri ile temin ederler. Bakanlık, bu amaca yönelik olarak uygun
koşulları sağlar.
(8) Birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı
ve yedinci fıkralara bağlı kalmaksızın, Bakanlık işletmelerin
kapasitelerine göre, işletmenin denetiminden sorumlu olan ve yarı zamanlı
çalışan resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimlere ilişkin özel
kurallar belirleyebilir.
Resmi yardımcının mesleki yeterliliği
MADDE 20 – (1) Bakanlık, sadece eğitim alan
ve aşağıda belirtilen şartlara uygun olarak hazırlanan sınavı geçen
kişileri resmi yardımcı olarak atayabilir. Ancak Bakanlık adayın,
üniversite mezuniyetinin bir parçası olarak gerekli olan bilgiye sahip
olduğunu belgelemesi halinde sınav şartından vazgeçebilir.
(2) Bakanlık bu sınava ait düzenlemeleri yapar. Adaylar,
sınava katılabilmek için aşağıdaki eğitimleri aldıklarını ispat ederler:
a) Bu maddenin beşinci fıkrasında belirtilen alanları
kapsayan, en az beş yüz saatlik teorik ve en az dört yüz saatlik pratik
eğitim,
b) Resmi yardımcıların görevlerini yetkin bir şekilde
yürütebilmelerini mümkün kılmak için verilen ilave eğitimler.
(3) İkinci fıkranın (a) bendinde belirtilen pratik
eğitimler, çiftlik ve ilgili diğer işletmeler ile resmi veteriner hekim
gözetiminde olmak kaydıyla kesimhaneler ve parçalama tesislerinde
gerçekleştirilir.
(4) Eğitim ve sınavlar prensip olarak kırmızı et veya
kanatlı eti ile ilgili olur. Ancak bu iki kategoriden birinde eğitim gören
ve sınavı geçen kişilerin diğer kategorideki sınavı geçmeleri için
kısaltılmış eğitimleri görmesi yeterlidir. Eğitim ve sınavlar, uygun
olduğunda yaban av hayvanlarını, çiftlikte yetiştirilen av hayvanlarını ve
tavşanımsıları da kapsar.
(5) Resmi yardımcı için eğitim aşağıdaki konuları kapsar
ve sınavlar aşağıdaki konulardaki bilgilere sahip olunduğunu teyid eder:
a) Çiftliklerle ilgili olarak teorik eğitim:
1) Tarım endüstrisi organizasyonları, üretim yöntemleri,
uluslararası ticaret ve benzeri konulara ilişkin temel bilgiler,
2) İyi çiftlik uygulamaları,
3) Özellikle virüsler, bakteriler ve parazitler ve
benzeri zoonozlar olmak üzere hastalıklara ilişkin temel bilgiler,
4) Hastalıkların izlenmesi, ilaçların ve aşıların
kullanımı, kalıntı analizleri,
5) Hijyen ve sağlık muayeneleri,
6) Çiftlikte ve nakil sırasında hayvan refahı,
7) Binalarda, çiftliklerde ve genelinde çevre ile ilgili
konular,
8) İlgili kanunlar, yönetmelikler ve idari yaptırımlar,
9) Tüketici kaygıları ve kalite kontrol.
b) Çiftliklerle ilgili olarak pratik eğitim:
1) Farklı yetiştirme yöntemleri kullanan farklı tipte
çiftliklere ziyaretler,
2) Üretim işletmelerine ziyaretler,
3) Hayvanların yüklenmesi ve boşaltılmasının gözlenmesi,
4) Laboratuvar uygulamalarının gösterilmesi,
5) Veteriner kontrolleri,
6) Belgelendirme.
c) Kesimhaneler ve parçalama tesisleri ile ilgili teorik
eğitim:
1) Et endüstrisi organizasyonları, üretim yöntemleri,
uluslararası ticaret, kesim ve parçalama teknolojileri konularına ilişkin
temel bilgiler,
2) Hijyen ve iyi hijyen uygulamalarına ilişkin
temel bilgi, özellikle endüstriyel hijyen, kesim, parçalama ve depolama
hijyeni ve çalışma hijyeni,
3) Tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları ile
tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı prosedürlerin tetkiki,
4) Nakilden sonra boşaltma sırasında ve kesimhanede
hayvan refahı,
5) Kesilmiş hayvanlarda anatomi ve fizyolojiye ilişkin
temel bilgi,
6) Kesilmiş hayvanlarda patolojiye ve patolojik
anatomiye ilişkin temel bilgi,
7) TSE, diğer önemli zoonozlar ve zoonotik ajanlara
ilişkin bilgi,
8) Kesim, muayene, çiğ etin hazırlanması, ambalajlama,
paketleme ve nakline ilişkin yöntemler ve prosedürlereait bilgi,
9) Mikrobiyolojiye ilişkin temel bilgi,
10) Ölüm-öncesi muayene,
11) Trişinozis’e yönelik inceleme,
12) Ölüm-sonrası muayene,
13) İdari görevler,
14) İlgili kanunlar, yönetmelikler ve idari yaptırımlar,
15) Numune alma prosedürü,
16) Hilelerin tespiti,
d) Kesimhaneler ve parçalama tesisleri ile ilgili pratik
eğitim:
1) Hayvanların tanımlanması,
2) Yaş kontrolleri,
3) Kesilen hayvanların muayenesi ve değerlendirilmesi,
4) Kesimhanede ölüm-sonrası muayene,
5) Trişinozis’e yönelik inceleme,
6) Hayvanın belirli bölgelerinin muayenesi yapılarak
hayvan türlerinin tanımlanması,
7) Kesilen hayvanların değişikliğe uğramış kısımlarının
tanımlanması ve yorumlanması,
8) İyi hijyen uygulamalarının ve tehlike
analizi ve kritik kontrol noktaları/HACCP ilkelerine dayalı prosedürlerin
tetkiki de dahil hijyen kontrolü,
9) Ölüm-öncesi muayenenin sonuçlarının kayıt altına
alınması,
10) Numune alma,
11) Etin izlenebilirliği,
12) Belgelendirme.
(6) Resmi yardımcı, bilgilerini günceller ve mesleki
kaynaklar ve düzenli eğitim faaliyetleri ile yeni gelişmeleri takip eder.
Resmi yardımcı eğer mümkün ise yıllık olarak devam eden eğitim
faaliyetlerine katılır.
(7) Resmi yardımcı olarak halihazırda atanmış
olan kişiler, beşinci fıkrada yer alan konulara ilişkin yeterli bilgiye
sahip olur. Gerekli olduğunda, bu bilgiyi devam eden eğitim faaliyetleri
ile temin ederler. Bakanlık, bu amaca yönelik olarak uygun koşulları sağlar.
(8) Resmi yardımcı, sadece Trişinozis muayenesi
ile bağlantılı olarak numune alma ve analiz çalışmalarını yürütüyorsa,
Bakanlık sadece bu görevlere uygun eğitimi almalarını sağlar.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Özel Şartlar
Evcil sığır cinsi hayvanlar için özel şartlar
MADDE 21 – (1) Altı haftalıktan küçük sığır
cinsi hayvanların karkasları ve sakatatı aşağıda belirtilen ölüm-sonrası
muayene prosedürlerine tabidir.
a) Kafa ve boyunun görsel muayenesi, retropharyngeal lenf
bezlerinin (Lnn retropharyngiales) ensizyonu ve muayenesi,
ağız ve ağız boşluğunun görsel muayenesi, dilin palpasyonu,
b) Akciğerlerin, trachea ve oesaphagusun görsel
muayenesi, akciğerlerin palpasyonu, bronchial ve mediastinallenf
bezlerinin (Lnn. bifucationes, eparteriales ve mediastinales) ensizyonu ve
muayenesi. (Trachea ve bronşların ana dalları boylamasına açılır ve
akciğerler arka üçte birlik bölümünden ana ekseninden diklemesine kesilir
ancak akciğerlerin insan tüketiminden çıkartılması durumunda bu kesitleri
yapmaya gerek yoktur.)
c) Kalbin ve perikardın görsel muayenesi, kalbin
uzunlamasına intraventriküler septum boyunca ventrikülleriaçığa
çıkaracak şekilde ensizyonu,
ç) Diyaframın görsel muayenesi,
d) Karaciğerin, hepatik ve pankreatik lenf
bezlerinin (Lnn portales) görsel muayenesi, palpasyonu ve
eğer gerekli ise karaciğer ve karaciğer lenf bezlerinin ensizyonu,
e) Mide-bağırsak kanalı, mesenterium ile gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin (Lnn. gastrici, mesenterici,craniales ve caudales) görsel
muayenesi, palpasyonu ve eğer gerekli ise gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin ensizyonu,
f) Dalağın görsel muayenesi ve eğer gerekli ise palpasyonu,
g) Böbreklerin görsel muayenesi ve eğer gerekli ise
böbreklerin ve renal lenf bezlerinin (Lnn. renales) ensizyonu,
ğ) Pleura ve peritonun görsel muayenesi,
h) Umbilical bölgenin ve eklemlerin görsel
muayenesi ve palpasyonu (Şüphede kalınması durumunda, umbilicalbölge
kesilir, eklemler açılır ve sinoviyal sıvı incelenir.).
(2) Altı haftalıktan büyük sığır cinsi hayvanların
karkasları ve sakatatı aşağıda belirtilen ölüm-sonrası muayeneprosedürlerine tabidir.
a) Kafa ve boyunun görsel muayenesi; sub-maxiller, retropharyngeal ve parotid lenf
bezlerinin (Lnnretropharyngiales, mandibulares ve parotidei) ensizyonu ve
muayenesi, dış masseterlerin kesilmesi ve muayenesi (mandibulaya da
birbirine paralel iki kesit atılır, iç masseterlerin muayenesinde
bir düzlem boyunca kesit atılır. Dil, ağız ve ağız boşluğunun ayrıntılı bir
şekilde görsel muayenesinin yapılmasına müsaade edecek şekilde
serbestleştirilir ve dil de görsel olarak ve palpasyonla muayene
edilir.),
b) Trachea ve oesaphagusun muayenesi,
akciğerlerin görsel ve palpasyonla muayenesi, bronşiyal ve mediastinallenf
bezlerinin (Lnn. bifucationes, eparteriales ve mediastinales) ensizyonu ve
muayenesi (Trachea ve bronşların ana dalları boylamasına açılır ve
akciğerler arka üçte birlik bölümünden ana ekseninden diklemesine kesilir
ancak akciğerlerin insan tüketiminden çıkartılması durumunda bu kesitleri
yapmaya gerek yoktur.),
c) Kalbin ve perikardın görsel muayenesi, kalbin intraventriküler septum boyunca ventrikülleri açığa
çıkaracak şekilde uzunlamasına kesilmesi,
ç) Diyaframın görsel muayenesi,
d) Karaciğerin, hepatik ve pankreatik lenf
bezlerinin (Lnn portales) görsel muayenesi, palpasyonu ve
safra kanallarının incelenmesi için karaciğerin arka lobunun taban kısmında
ve karaciğerin mideye bakan yüzeyine kesit atılması,
e) Mide-bağırsak kanalı, mesenterium ile gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin (Lnn. gastrici, mesenterici,craniales ve caudales) görsel
muayenesi, palpasyonu ve eğer gerekli ise gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin ensizyonu,
f) Dalağın görsel muayenesi ve eğer gerekli ise palpasyonu,
g) Böbreklerin görsel muayenesi ve eğer gerekli ise
böbreklerin ve renal lenf bezlerinin (Lnn. renales) ensizyonu,
ğ) Pleura ve peritonun görsel muayenesi,
h) Önceden kesilip alındı ise penis hariç genital organların
görsel muayenesi,
ı) Supramammarii lenf bezlerinin (Lnn. supramammarii) görsel
ve eğer gerekli ise palpasyonla muayenesi (İneklerde memelerin
her bir yarımı uzun derinlemesine bir kesit ile süt kanalı (sinus lactiferes)
boşluklarına kadar açılır, ayrıca memeye ait lenf bezleri de insan tüketimi
dışında bırakılmadı ise ensize edilir.).
Evcil koyun ve keçiler için özel şartlar
MADDE 22 – (1) Koyun ve keçi karkasları ve
sakatatı aşağıda belirtilen ölüm-sonrası muayene prosedürlerinetabidir:
a) Derisi yüzüldükten sonra kafanın görsel muayenesi ve
şüphede kalınması durumunda, boğazın, ağızın, dilin ve retropharyngeal ve parotid lenf
bezlerinin muayenesi (Hayvan sağlığı kuralları saklı kalmak kaydıyla
Bakanlık, dil ve beyin dahil olmak üzere kafanın insan tüketimine
sunulmayacağını garanti edebiliyorsa, söz konusu muayenelerin yürütülmesi
gerekli değildir.),
b) Akciğerlerin, trachea ve oesaphagusun görsel
muayenesi, akciğerlerin bronchial ve mediastinal lenf
bezlerinin (Lnn. bifucationes, eparteriales ve mediastinales) palpasyonu (Şüphe
duyulması durumunda söz konusu organlar ve lenf bezlerine kesit atılır ve muayene
edilir.),
c) Kalbin ve perikardın görsel muayenesi (şüphe
duyulması durumunda kalbe kesit atılır ve incelenir.),
ç) Diyaframın görsel muayenesi,
d) Karaciğer, hepatik ve pankreatik lenf
bezlerinin (Lnn portales) görsel muayenesi, karaciğer ve karaciğer
lenf bezlerinin palpasyonu ve safra kanallarının incelenmesi için
karaciğerin mideye bakan yüzeyine kesit atılması,
e) Mide-bağırsak kanalı, mesenterium ile gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin (Lnn. gastrici, mesenterici,craniales ve caudales) görsel
muayenesi,
f) Dalağın görsel muayenesi ve eğer gerekli ise palpasyonu,
g) Böbreklerin görsel muayenesi ve eğer gerekli ise
böbreklerin ve renal lenf bezlerinin (Lnn. renales) ensizyonu,
ğ) Pleura ve peritonun görsel muayenesi,
h) Önceden uzaklaştırıldı ise penis hariç genital organların
görsel muayenesi,
ı) Meme ve meme lenf bezlerinin görsel muayenesi,
i) Genç hayvanlarda umbilical bölgenin ve
eklemlerin görsel muayenesi ve palpasyonu (Şüphede kalınması
durumunda, umbilical bölge kesilir, eklemler açılır ve synovial sıvı
incelenir.).
Evcil tek tırnaklı hayvanlar için özel şartlar
MADDE 23 – (1) Tek tırnaklı hayvanların
karkasları ve sakatatı aşağıda belirtilen ölüm-sonrası muayeneprosedürlerine tabidir:
a) Dilin serbestleştirilmesinden sonra kafanın ve
boyunun görsel muayenesi, palpasyonu ve eğer gerekli ise,sub-maxiller, retropharyngeal ve parotid lenf
bezlerinin (Lnn retropharyngiales, mandibulares ve parotidei) ensizyonu(Dil, ağızın ve
ağız boşluğunun ayrıntılı bir şekilde görsel muayenesinin yapılmasına
müsaade edecek şekilde serbestleştirilir ve dil de görsel olarak ve palpasyonla muayene
edilir.),
b) Akciğerlerin, trachea ve oesaphagusun görsel
muayenesi, akciğerlerin palpasyonu, bronşiyal ve mediastinallenf
bezlerinin (Lnn. bifucationes, eparteriales ve mediastinales) palpasyonu ve
eğer gerek görülürse ensizyonu(Trachea ve bronşların ana dalları
boylamasına açılır ve akciğerler arka üçte birlik bölümünden ana ekseninden
diklemesine kesilir. Akciğerlerin insan tüketiminden çıkartılması durumunda
bu kesitleri yapmaya gerek yoktur.),
c) Kalbin ve perikardın görsel muayenesi, kalbin intraventriküler septum boyunca ventrikülleri açığa
çıkaracak şekilde uzunlamasına kesilmesi,
ç) Diyaframın görsel muayenesi,
d) Karaciğerin, hepatik ve pankreatik lenf
bezlerinin (Lnn portales) görsel muayenesi, palpasyonu ve
eğer gerekli ise ensizyonu,
e) Mide-bağırsak kanalı, mesenterium ile gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin (Lnn. gastrici, mesenterici,craniales ve caudales) görsel
muayenesi, eğer gerekli ise gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin ensizyonu,
f) Dalağın görsel muayenesi ve eğer gerekli ise palpasyonu,
g) Böbreklerin görsel muayenesi, palpasyonu ve
eğer gerekli ise böbreklerin ve renal lenf bezlerinin (Lnn.renales) ensizyonu,
ğ) Pleura ve peritonun görsel muayenesi,
h) Kısraklarda ve önceden uzaklaştırıldı ise penis hariç
aygırlarda genital organların görsel muayenesi,
ı) Meme ve meme lenf bezlerinin görsel muayenesi ve eğer
gerekli ise supramammarii lenf bezlerinin (Lnn.supramammarii) ensizyonu,
i) Genç hayvanlarda umbilical bölgenin ve
eklemlerin görsel muayenesi ve palpasyonu (Şüphede kalınması
durumunda, umbilical bölge kesilmeli, eklemler açılır ve synovial sıvı
incelenir.),
j) Tüm gri ve beyaz atlar melanosis ve melanomata açısından
muayene edilmesi (Söz konusu muayene bir omuz ekleminin gevşetilmesinden
sonra, scapulaya bağlı kıkırdağın altındaki lenf bezlerinin (Lnn. subrhomboidei) ve
kasların incelenmesi yoluyla gerçekleştirilir. Böbrekler açığa çıkartılır
ve tüm böbrek ensize edilerek incelenir.).
Evcil domuzlar için özel şartlar
MADDE 24 – (1) Ölüm-öncesi muayene ile
ilgili olarak;
a) Bakanlık, kesime gönderilecek domuzların bulunduğu
menşe çiftlikte ölüm-öncesi muayeneye tabi tutulmalarına izin verebilir. Bu
durumda, bir çiftlikten gelen bir domuz partisinin kesimine ancak aşağıdaki
koşulların karşılanması durumunda izin verilir:
1) Ek-2’de öngörülen örnek ile uyumlu sağlık raporunun
hayvanlara eşlik etmesi,
2) Birinci fıkranın (b), (c), (ç) ve (d) bentlerindeki
şartları karşılaması.
b) Menşe çiftlikteki ölüm-öncesi muayene aşağıdaki
hususları kapsar:
1) Gıda zinciri bilgisi dahil, çiftlikteki
kayıtların ve belgelerin kontrol edilmesi,
2) Etin muamele edilmesi veya tüketilmesi aracılığıyla
hayvanlara veya insanlara bulaşabilecek bir hastalığın veya durumun olup
olmadığı veya bir hastalığın varlığına işaret edebilecek bireysel ya da
toplu davranış olup olmadığı; hayvanın, etinin insan tüketimi için uygunsuz
hale getirebilecek bir hastalığa ilişkin semptom veya genel
davranış bozukluğu gösterip göstermediği; ilgili mevzuatla belirlenen
limitlerin üstünde kimyasal kalıntı veya kullanımına müsaade edilmeyen
madde kalıntılarının olabileceğinden şüphelenilmesi için kanıtların ya da
gerekçelerin olması durumunda, karar alınabilmesi için domuzların muayene
edilmesi.
c) Bir resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
ölüm-öncesi muayeneyi çiftlikte gerçekleştirir. Domuzlar doğrudan
kesimhaneye gönderilir ve kesimhanedeki diğer domuzların arasına
karıştırılmaz.
ç) Kesimhanedeki ölüm-öncesi muayenenin sadece aşağıdaki
hususları kapsaması yeterlidir:
1) Hayvanların tanımlanmasının kontrolü,
2) Hayvan refahı kurallarına uygunluk ile insan ve
hayvan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek herhangi bir duruma ilişkin semptom olup
olmadığının araştırılması için bir tarama yapılması. (Bu taramayı resmi
yardımcı yapabilir.).
d) Birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt
bendinde öngörülen sağlık raporunun verilmesinden sonra, domuzlar üç gün
içerisinde kesilmezlerse:
1) Eğer domuzlar bulundukları menşe çiftlikten
ayrılmadılarsa yeniden muayeneye tabi tutulur ve yeni bir sağlık raporu
hazırlanır.
2) Eğer domuzlar halen kesimhane yolunda veya
kesimhanede ise, gecikmenin nedenleri değerlendirildikten sonra domuzların,
veteriner hekim tarafından detaylı ölüm-öncesi muayeneye tabi tutulmaları
koşuluyla kesilmelerine izin verilebilir.
(2) Ölüm-sonrası muayene ile ilgili olarak;
a) Bu fıkranın (b) bendinde yer alan domuzlar dışındaki
domuzların karkasları ve sakatatları aşağıdaki ölüm-sonrası muayene prosedürlerine tabidir:
1) Kafa ve boyunun görsel muayenesi; submaxiller lenf
bezlerinin (Lnn mandibulares) ensizyonu ve muayenesi; ağız
ve ağız boşluğunun ve dilin görsel muayenesi,
2) Akciğerlerin, trachea ve oesaphagusun görsel
muayenesi, akciğerlerin, bronşiyal ve mediastinal lenf
bezlerinin (Lnn. bifucationes, eparteriales ve mediastinales) palpasyonu, Trachea ve
bronşların ana dallarının boylamasına açılması ve akciğerler arka üçte
birlik bölümünden ana eksenine dik kesilmesi (Akciğerlerin insan
tüketiminden çıkartılması durumunda bu kesitleri yapmaya gerek yoktur.),
3) Kalbin ve perikardın görsel muayenesi, kalbin intraventriküler septum boyunca ventrikülleri açığa
çıkaracak şekilde uzunlamasına kesilmesi,
4) Diyaframın görsel muayenesi,
5) Karaciğerin, hepatik ve pankreatik lenf
bezlerinin (Lnn portales) görsel muayenesi, karaciğer ve karaciğer
lenf bezlerinin palpasyonu,
6) Mide-bağırsak kanalı, mesenterium ile gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin (Lnn. gastrici, mesenterici,craniales ve caudales) görsel
muayenesi, palpasyonu ve eğer gerekli ise gastrik ve mesenterik lenf
bezlerinin ensizyonu,
7) Dalağın görsel muayenesi ve eğer gerekli ise palpasyonu,
8) Böbreklerin görsel muayenesi ve eğer gerekli ise
böbreklerin ve renal lenf bezlerinin (Lnn. renales) ensizyonu,
9) Pleura ve peritonun görsel muayenesi,
10) Genital organların görsel muayenesi,
11) Meme ve meme lenf bezlerinin görsel muayenesi ve
eğer gerekli ise supramammarii lenf bezlerinin (Lnn.supramammarii) ensizyonu,
12) Genç hayvanlarda umbilical bölgenin ve
eklemlerin görsel muayenesi ve palpasyonu (Şüphede kalınması
durumunda, umbilical bölge kesilir, eklemler açılır ve synovial sıvı
incelenir.),
b) Bakanlık, epidemiyolojik veya çiftlikteki diğer
veriler temelinde, sütten kesilerek entegre üretim sisteminde
kontrollü bakım ve besiye alınan domuzların, birinci fıkrada bahsi geçen
durumların tümü veya bir kısmı için görsel incelemeye tabi tutulmasına izin
verebilir.
Kanatlı hayvanlar için özel şartlar
MADDE 25 – (1) Ölüm-öncesi muayene ile
ilgili olarak;
a) Bakanlık, kesime gönderilecek kanatlı hayvanların
bulundukları menşe çiftlikte ölüm-öncesi muayeneye tabi tutulmasına izin
verebilir. Bu durumda, bir çiftlikten gelen bir kanatlı sürüsünün kesimine
ancak aşağıdaki koşulların karşılanması durumunda izin verir:
1) Ek-2’de öngörülen örnek ile uyumlu sağlık raporunun
hayvanlara eşlik etmesi,
2) Birinci fıkranın (b), (c), (ç) ve (d) bentlerindeki
şartları karşılaması.
b) Menşe çiftlikteki ölüm-öncesi muayene aşağıdaki
hususları kapsar:
1) Gıda zinciri bilgisi dahil, işletmedeki
kayıtların ve belgelerin kontrol edilmesi,
2) Etin muamele edilmesi veya tüketilmesi aracılığıyla
hayvanlara veya insanlara bulaşabilecek bir hastalığın veya durumun olup
olmadığı veya bir hastalığın varlığına işaret edebilecek bireysel ya da
toplu davranış olup olmadığı; hayvanın, etinin insan tüketimi için uygunsuz
hale getirebilecek bir hastalığa ilişkin semptom veya genel
davranış bozukluğu gösterip göstermediği; ilgili mevzuatla belirlenen
limitlerin üstünde kimyasal kalıntı veya kullanımına müsaade edilmeyen
madde kalıntılarının olabileceğinden şüphelenilmesi için kanıtların ya da
gerekçelerin olması durumunda karar alınabilmesi için kanatlı sürülerinin
muayene edilmesi.
c) Bir resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
ölüm-öncesi muayeneyi çiftlikte gerçekleştirir.
ç) Kesimhanedeki ölüm-öncesi muayenenin sadece aşağıdaki
hususları kapsaması yeterlidir:
1) Hayvanların tanımlanmasının kontrolü,
2) Hayvan refahı kurallarına uygunluk ile insan ve
hayvan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek herhangi bir duruma ilişkin semptom olup
olmadığının araştırılması için bir tarama yapılması. (Bu taramayı resmi
yardımcı yapabilir.)
d) Birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt
bendinde öngörülen sağlık raporu verilmesinden sonra, kanatlı hayvanlar üç
gün içerisinde kesilmezlerse:
1) Eğer kanatlı sürüsü bulunduğu menşe çiftlikten
ayrılmadılarsa yeniden muayeneye tabi tutulur ve yeni bir sağlık raporu
hazırlanır.
2) Eğer kanatlı sürüsü halen kesimhane yolunda veya
kesimhanede ise, gecikmenin nedenleri değerlendirildikten sonra kanatlı
sürüsü, yeniden muayeneye tabi tutulmaları koşuluyla kesilmelerine izin
verilebilir.
e) Çiftlikte ölüm-öncesi muayene yürütülmediyse, resmi
veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, kesimhanede kanatlı sürüsünü muayene
eder.
f) Kanatlı hayvanların bir hastalığa ilişkin semptomları göstermesi
durumunda bunlar insan tüketimine yönelik olarak kesilemez. Bu hayvanların
kesim hattında itlaf edilmeleri, normal kesim işleminin sonunda
gerçekleştirilir. İtlaf işlemi öncesinde ve itlaf işlemi sırasında patojenik organizmaların
yayılma riskinin önlenmesine yönelik tedbirler alınır. İtlaftan hemen sonra
tesislerin temizlik ve dezenfeksiyonunun yapılması şarttır.
g) Menşe çiftlikte kaz ciğeri üretimine yönelik
yetiştirilen kanatlı hayvanlar ile iç organlarının çıkartılması
geciktirilecek kanatlı hayvanların ölüm-öncesi muayenesi, birinci fıkranın
(a) ve (b) bentlerine uygun olarak yürütülür. Kesimhaneye veya parçalama
tesisine giderken iç organların çıkartılması geciktirilmiş kanatlı
hayvanların karkaslarına Ek-1’de belirlenen örneğe uygun olarak hazırlanmış
bir sağlık raporu eşlik eder.
(2) Ölüm-sonrası muayene ile ilgili olarak;
a) Tüm kanatlı hayvanlar 5, 7 ve 8 inci bölümlere uygun
olarak ölüm-sonrası muayene prosedürlerine tabi tutulur, buna
ilaveten resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim bizzat aşağıdaki
kontrolleri yürütür.
1) Temsili kanatlı hayvan örneklerinde iç organların ve
vücut boşluklarının günlük muayenesi.
2) Ölüm-sonrası muayene neticesinde insan tüketimine
uygun olmadığı bildirimi yapılan kanatlıların bütünü veya parçalarının,
menşei aynı her bir kanatlı partilerinden rastgele bir örneğin ayrıntılı
muayenesi.
3) Söz konusu kanatlı hayvanlardan elde edilen etin
insan tüketimi için uygun olmaması yönünde şüphe duyulması durumunda
gerekli olan detaylı araştırmalar.
b) Menşe çiftlikte kaz ciğeri üretimine yönelik
yetiştirilen kanatlı hayvanlar ile iç organların çıkartılması geciktirilen
kanatlı hayvanların ölüm-sonrası muayenesi, karkaslara eşlik eden sağlık
raporunun kontrol edilmesini de içerir. Söz konusu karkaslar işletmeden
doğrudan bir parçalama tesisine nakledildiklerinde ölüm-sonrası muayene
parçalama tesisinde gerçekleştirilir.
Çiftlikte yetiştirilen tavşanımsılar için özel şartlar
MADDE 26 – (1) Kanatlı hayvanlar için
belirlenen hükümler çiftlikte yetiştirilen tavşanımsılar için de geçerlidir.
Çiftlikte yetiştirilen av hayvanları için özel şartlar
MADDE 27 – (1) Ölüm-öncesi muayene ile
ilgili olarak;
a) Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliğinin 25 inci maddesinde yer alan gereklilikler sağlandığında,
ölüm-öncesi muayene menşe çiftlikte gerçekleştirilebilir. Bu durumda
ölüm-öncesi muayeneyi resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
gerçekleştirir.
b) Çiftlikte gerçekleştirilen ölüm-öncesi muayene, gıda
zincirine ilişkin bilgiler dahil çiftlikteki kayıtların ve
belgelerin kontrolünü kapsar.
c) Ölüm-öncesi muayene, hayvanların kesimhaneye
ulaşmasından en fazla üç gün önce gerçekleştiğinde ve hayvanlar kesimhaneye
canlı olarak ulaştırıldığında, ölüm-öncesi muayenenin sadece aşağıdaki
hususları kapsaması gerekir:
1) Hayvanların tanımlanmasına ilişkin kontrol,
2) Hayvan refahı kurallarına uygunluk ile insan ve
hayvan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek herhangi bir duruma ilişkin semptom olup
olmadığının araştırılması için bir tarama yapılması.
ç) Ek-2’de yer alan örnek ile uyumlu bir sağlık raporu,
çiftlikte muayene edilen canlı hayvanlara eşlik eder. Ek-3’de yer alan
örnek ile uyumlu bir sağlık raporu çiftlikte muayene edilen ve kesilen
hayvanlara eşlik eder. Ek-4’de yer alan örnek ile uyumlu bir sağlık raporu
Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinin 25 inci
maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendindeki hükümle uyumlu olarak çiftlikte
muayene edilen ve kesilen hayvanlara eşlik eder.
d) Bakanlık, hayvanların kesiminin ve kanının akıtılmasının
doğru bir şekilde yapılacağına dair gıda işletmecisinin verdiği garantiyi
kabul ederek çiftlikte yetiştirilen av hayvanlarının çiftlikte kesimine
izin verdiğinde, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim kesimi ve
kanın akıtılmasını gerçekleştiren kişinin performansını düzenli olarak
kontrol eder.
(2) Ölüm-sonrası muayene ile ilgili olarak;
a) Bu muayene palpasyon ve gerekli
görüldüğünde hayvanın herhangi bir değişime uğramış veya başka bir sebepten
dolayı şüpheli görülen bölümlerinin ensizyonunu kapsar.
b) Sığır cinsi ve koyun cinsi hayvanlar, evcil domuzlar
ve kanatlı hayvanlar için tanımlanan ölüm-sonrası muayene prosedürleri,
çiftlikte yetiştirilen av hayvanlarının eş türleri için de geçerlidir.
c) Hayvanlar çiftlikte kesildiğinde, kesimhanedeki resmi
veya yetkilendirilmiş veteriner hekim bunlara eşlik eden sağlık raporunu
kontrol eder.
Yaban av hayvanları için özel şartlar
MADDE 28 – (1) Ölüm-sonrası muayene ile
ilgili olarak;
a) Yaban av hayvanı, av hayvanı işleme tesisine
girişinden sonra mümkün olan en kısa sürede muayene edilir.
b) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim,
hayvanların avlanmasında yer alan eğitilmiş kişinin Hayvansal Gıdalar İçin
Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğine göre sunduğu beyan ve bilgileri dikkate
alır.
c) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
ölüm-sonrası muayene süresince aşağıda belirtilen durumların belirlenmesi
amacıyla karkasın, karkas boşluğunun ve uygun olduğunda organların görsel
muayenesini yürütür. Görsel muayene tek başına değerlendirme için yeterli
değilse, laboratuvarda daha detaylı bir muayene gerçekleştirilir.
1) Avlanma işleminin neden olmadığı herhangi bir
anormalliğin teşhisi (Bu amaçla eğitilmiş kişinin, hayvanın ölüm-öncesi
davranışlarına ilişkin olarak verdiği bilgiler esas alınabilir.),
2) Ölümün, avlanmadan başka bir nedenle gerçekleşip
gerçekleşmediğinin kontrol edilmesi.
ç) Organoleptik anormalliklere ilişkin araştırma yapılır.
d) Uygun olduğunda organların palpasyonu yapılır.
e) Kalıntı ve bulaşanların varlığına ilişkin şüpheler
için ciddi sebepler var ise, çevresel bulaşanlar da dahilavlanma
işleminden kaynaklanmayan kalıntıların numune alma yoluyla analizi yapılır.
Bu tür şüphelerden dolayı daha kapsamlı bir muayene gerçekleştirildiğinde,
veteriner hekim, belirli bir av sırasında öldürülen tüm av hayvanlarını ve
aynı anormallikleri göstermesinden şüphelenilen parçalarını
değerlendirmeden önce, muayenenin sonlandırılmasını bekler.
f) Aşağıda belirtilenler de dahil olmak üzere,
etin sağlık riski oluşturduğunu gösteren özellikler incelenir:
1) Canlı hayvanın, avcı tarafından rapor edilen genel
durumunda rahatsızlık veya anormal bir davranış,
2) Farklı iç organları veya kasları etkileyen tümör veya
apselerin yaygın varlığı,
3) Arthritis, orchitis, karaciğer ve dalakta
patolojik değişiklikler, bağırsak veya umbilical bölge yangıları,
4) İlgili iç organlar çıkartılmamış ise vücut boşluğu,
mide veya bağırsaklar veya idrarda avlanma işlemi sonucu oluşmayan yabancı
cisimlerin varlığı, pleura veya peritonun renk kaybına uğraması,
5) Parazitlerin varlığı,
6) İlgili iç organlar çıkartılmamış ise gastrointestinal bölgede
önemli miktarda gaz oluşumu ile birlikte iç organların renk kaybetmesi,
7) Kas dokusu veya organların renk, kıvam ve kokusunda
belirgin anormallikler,
8) Eskimiş açık kırıklar,
9) Zayıflama ve/veya genel veya lokal ödemler,
10) Yakın zamanda oluşmuş pleural veya peritoneal yapışmalar,
11) Kokuşma gibi diğer belirgin yaygın değişiklikler.
g) Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekimin talep
etmesi halinde columna vertebralis ve kafa uzunlamasına
ikiye ayrılır.
ğ) Küçük av hayvanı, öldürüldükten hemen sonra iç
organlarının çıkartılmaması halinde, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner
hekim aynı kaynaktan gelen hayvanların temsili örnekleri üzerinde
ölüm-sonrası muayene gerçekleştirir. İnceleme sonunda, insanlara bulaşan
bir hastalık veya (f) bendinde listelenen özelliklerden birinin ortaya
çıkması halinde, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, bütün
partinin insan tüketimine uygun olup olmadığına veya her bir karkasın tek tek incelenmesinin
zorunlu olup olmadığına ilişkin kararın verilmesi için kontrolleri arttırır.
h) Şüpheli durumlarda, resmi veya yetkilendirilmiş
veteriner hekim nihai teşhise ulaşmak için gerekli ise, hayvanların ilgili
bölümlerini daha küçük parçalara ayırarak detaylı muayene edebilir.
(2) Kontrollerden sonra 15 inci maddede belirtilen
durumlara ek olarak, ölüm-sonrası muayene sırasında birinci fıkranın (f)
bendinde listelenen özelliklerden herhangi birini gösteren et insan
tüketimine uygun olmayan et olarak tanımlanacaktır.
ONUNCU BÖLÜM
Canlı Çift Kabuklu Yumuşakçalara İlişkin Resmi Kontroller
Canlı çift kabuklu yumuşakçalar
MADDE 29 – (1) Bakanlık, canlı çift kabuklu
yumuşakçaların, canlı denizkestanelerinin, canlı gömleklilerin ve canlı
deniz karından bacaklılarının üretimi ve piyasaya arzında 30 ve 31 inci
maddelerde belirtilen resmi kontrolleri yürütür.
Sınıflandırılmış üretim alanlarından elde edilen
canlı çift kabuklu yumuşakçalara ilişkin resmi kontroller
MADDE 30 – (1) Üretim ve yatırma alanlarının
sınıflandırılması ile ilgili olarak;
a) Bakanlık, sınıflandırdığı üretim ve yatırma
alanlarının yerini ve sınırlarını belirler. Bu işlem, uygun durumlarda gıda
işletmecisi ile işbirliği içinde yürütülebilir.
b) Bakanlık, canlı çift kabuklu yumuşakçaların
toplanmasına izin verdiği üretim alanlarını fekal bulaşma
seviyelerine göre A, B ve C sınıfı olmak üzere üç grup olarak
sınıflandırır. Bu işlem, uygun durumlarda gıda işletmecisi ile işbirliği
içinde yürütülebilir.
c) Doğrudan insan tüketimine yönelik canlı çift kabuklu
yumuşakçaların toplanabileceği alanlar, A Sınıfı olarak belirlenir. Bu
alanlardan alınan canlı çift kabuklu yumuşakçalar, Hayvansal Gıdalar İçin
Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinin 39 uncu maddesinde belirtilen sağlık
standartlarını sağlamak zorundadır.
ç) Bakanlık, insan tüketimi için piyasaya arz edilmeden
önce, (c) bendinde belirtilen sağlık standartlarını sağlamak için bir
arındırma merkezinde işleme tabi tutulan veya yatırma alanında yatırılan
canlı çift kabuklu yumuşakçaların toplandığı üretim alanlarını, B sınıfı
olarak belirler. Bu alanlardan toplanan canlı çift kabuklu yumuşakça
örneklerinin % 90’ında, 100 gr. et ve kabuklar arası sıvıda 4600 E.coli limitleri
aşılamaz. Geri kalan % 10’luk örneklerde canlı çift kabuklu yumuşakçalar
100 gr. et ve kabuklar arası sıvıda 46 000 E.coli limitlerini aşamaz.
Bu analiz için referans yöntem ISO 16649-3 te belirtilen beş-tüp,
üç seyreltme En Muhtemel Sayı (MPN) testidir. EN/ISO 16140 daki kriterlere uygun
olarak bu referans yönteme karşı onaylanmış alternatif bir yöntem de
kullanılabilir.
d) Bakanlık, (c) bendinde belirtilen sağlık
standartlarını sağlamak için, uzun bir dönem yatırma alanında yatırıldıktan
sonra piyasaya sunulabilecek çift kabuklu yumuşakçaların toplandığı
alanları C Sınıfı olarak belirler. Bu alanlardan toplanan canlı çift
kabuklu yumuşakçalar 100 gr. et ve kabuklar arası sıvıda 46 000 E.coli limitlerini
aşamaz. Bu analiz için referans yöntem ISO 16649–3 te belirtilen
beş-tüp, üç seyreltme En Muhtemel Sayı (MPN) testidir. EN/ISO 16140 daki kriterlere uygun
olarak bu referans yönteme karşı onaylanmış alternatif bir yöntem de
kullanılabilir.
e) Bakanlık bir üretim veya yatırma alanını belirlerken
aşağıda belirtilen işlemleri yapmak zorundadır:
1) Üretim alanı için bulaşma kaynağı olması muhtemel
insan veya hayvan orijinli kirlilik kaynaklarının envanteriçıkartılır.
2) Havza alanındaki insan ve hayvan popülasyonlarındaki mevsimsel
değişimler, yağış kayıtları, atık su arıtımı gibi bilgilere göre yılın
farklı dönemlerinde salınmış organik kirlilik miktarı incelenir.
3) Üretim alanında; mevcut yollar, batimetri ve
gelgit döngüsü etkisi ile oluşan kirlilik döngüsünün özellikleri belirlenir.
4) Elde edilen veriler doğrultusunda belirlenen canlı
çift kabuklu yumuşakça üretim alanları için, numune alma programı
oluşturulur. Numune sayısı, numune alma noktalarının coğrafi dağılımı ve
numune alma sıklığı, analiz sonuçlarının söz konusu alanı mümkün olduğunca
temsil edebilecek şekilde belirlenir.
(2) Sınıflandırılmış yatırma ve üretim alanlarının
izlenmesi ile ilgili olarak;
a) Bakanlık yatırma ve üretim alanlarını, aşağıdaki
hususları belirlemek üzere periyodik olarak izler ve kontrol eder.
1) Canlı çift kabuklu yumuşakçaların kökeni, menşei ve
varış noktasına ilişkin yanlış bir uygulama olmaması,
2) Üretim ve yatırma alanları ile ilgili canlı çift
kabuklu yumuşakçaların mikrobiyolojik kalitesi,
3) Üretim ve yatırma sularında toksin üreten plankton ve
çift kabuklu yumuşakçalarda biyotoksin varlığı,
4) Çift kabuklu yumuşakçalarda kimyasal bulaşan varlığı.
b) Bu fıkranın (a) bendinin (2), (3) ve (4) numaralı alt
bentlerinin uygulanması için, düzenli aralıklarla veya toplama periyotları düzensiz
ise durum bazında gerçekleştirilecek kontrollerin sağlanması için numune
alma planları hazırlanır. Numune alma noktalarının coğrafi dağılımı ve numune
alma sıklığı, analiz sonuçlarının söz konusu alanı mümkün olduğunca iyi
temsil etmesini sağlayacak şekilde belirlenir.
c) Bakanlık çift kabuklu yumuşakçaların mikrobiyolojik
kalitesinin kontrol edilmesi için aşağıda belirtilen hususlar dikkate
alınarak numune alma planlarını oluşturur.
1) Fekal bulaşmadaki muhtemel değişim,
2) Birinci fıkranın (e) bendinde belirtilen veriler.
ç) Üretim ve yatırma sularında toksin üreten plankton ve
çift kabuklu yumuşakçalarda biyotoksin varlığını kontrol etmek
için hazırlanan numune alma planlarında, özellikle, plankton içeren deniz biyotoksinlerindeki muhtemel
değişimler dikkate alınır. Numune alma işleminde;
1) Periyodik numune alımı ile plankton içeren
toksinlerin kompozisyonuna ilişkin değişim ve bunların coğrafi dağılımları
tespit edilir. Yumuşakça etinde toksin birikiminin tespit edilmesi
durumunda ise, sıkılaştırılmış numune alımı yapılır.
2) Periyodik toksisite testleri, bulaşmaya en
müsait bölgelerdeki yumuşakçalar kullanılarak yapılır.
d) Yumuşakçalarda toksin analizleri için numune alma
sıklığı, ürün alımına izin verildiği dönemlerde genel olarak haftada bir
kez yapılır. Toksinler veya bitkisel planktonlar üzerinde gerçekleştirilen
risk değerlendirmesi, toksikepizotlara ilişkin düşük bir risk
olduğunu gösteriyorsa, bu sıklık belirli bölgelerde veya belirli türlerdeki
yumuşakçalar için azaltılabilir. Ancak bu risk değerlendirme sonucu
haftalık numune alma sıklığının yetersiz olduğunu gösteriyorsa numune alma
sıklığı arttırılır. Bu bölgelerdeki canlı çift kabuklu yumuşakçalarda
ortaya çıkan toksin riskini değerlendirmek amacıyla risk değerlendirmesi
periyodik olarak gözden geçirilir.
e) Aynı bölgede yetişen bir grup tür için toksin birikme
oranlarına yönelik bilgi mevcut ise, en yüksek orana sahip tür, gösterge
tür olarak kullanılır. Bu gösterge türdeki toksin seviyesi, yasal
limitlerin altında ise gruptaki tüm türlerin toplanmasına izin verilir.
Eğer gösterge türdeki toksin seviyesi yasal limitlerin üzerinde ise, diğer
türlerin toplanmasına ancak limitlerin altında toksin seviyesi gösteren
türlerin daha ileri analizi gerçekleştirildiğinde izin verilir.
f) Planktonların izlenmesine ilişkin olarak alınan
numuneler, toksik türlerine ve populasyon eğilimlerine
ilişkin bilgi sağlar ve su sütununu temsil eder. Eğer toksin birikimine
neden olabilecek toksik popülasyonda bir değişiklik tespit
edilirse, yumuşakçaların numune alma sıklığı artırılır veya toksin
analizinin sonuçları alınıncaya kadar alanlar ürün alımına kapatılır.
g) Kimyasal bulaşanların varlığını kontrol etmek için
oluşturulan numune alma planları, ilgili mevzuatta belirlenen limitleri
aşan durumların tespit edilmesini sağlar.
(3) İzleme sonrası kararlar ile ilgili olarak;
a) Numune sonuçları, yumuşakçalara ilişkin sağlık
standartlarının aşıldığını gösterdiğinde veya dolaylı bir şekilde insan
sağlığı için bir risk teşkil ediyor ise, Bakanlık canlı çift kabuklu
yumuşakçaların toplanmasını önlemek için söz konusu üretim alanını kapatır.
Ancak Bakanlık üretim alanlarını, birinci fıkrada belirtilen ilgili kriterleri sağlıyorsa
ve insan sağlığına risk teşkil etmiyorsa B veya C sınıfı olarak yeniden
sınıflandırabilir.
b) Kapatılan üretim alanındaki yumuşakçaların sağlık
standartları mevzuat ile uyumlu hale gelirse, Bakanlık kapatılan üretim
alanını yeniden açabilir. Bakanlık plankton veya yumuşakçalarda yüksek
seviyede toksin mevcut olduğu için bir üretim alanını kapatmış ise, en az
48 saat arayla alınan en az iki ardışık sonucun yasal limitlerin altında
çıkması durumunda bu alanı yeniden açar. Bakanlık bu kararı alırken
bitkisel plankton eğilimlerine ilişkin bilgileri dikkate alabilir. Belirli
bir bölge için toksisite dinamiğine yönelik sağlıklı veriler
olduğunda ve toksisite varlığının azalan eğilim gösterdiğine
ilişkin son veriler mevcutsa, Bakanlık tek bir numune alımı ile elde edilen
yasal limitlerin altındaki sonuçlar ile alanın yeniden açılmasına karar
verebilir.
(4) Ek izleme kuralları ile ilgili olarak;
a) Bakanlık, insan sağlığına zararlı ürünlerin piyasaya
arzını önlemek için, çift kabuklu yumuşakçaların toplanmasının yasaklandığı
veya toplamayı özel koşullara tabi tuttuğu sınıflandırılmış üretim
alanlarını izler.
b) İkinci fıkranın (a) bendinde belirtilen yatırma ve
üretim alanlarının izlenmesine ek olarak, gıda işletmecisi üretim, işleme
ve dağıtımın her aşamasında son ürün için belirlenen gerekliliklere uyum
sağladığını doğrulamak içinlaboratuvar testlerinden oluşan bir kontrol
sistemi oluşturur. Bu kontrol sistemi özellikle, deniz biyotoksinlerinin ve
bulaşanların yasal limitleri aşmadığını ve yumuşakçaların mikrobiyolojik
kalitesinin insan sağlığı için tehlike oluşturmadığını doğrulamak amacıyla
oluşturulur.
(5) Kayıt ve bilgi değişimi ile ilgili olarak;
a) Bakanlık;
1) Bu bölüme uygun olarak, canlı çift kabuklu
yumuşakçaların toplandığı alanların sınıfları ile birlikte onaylanmış
üretim ve yatırma alanlarının yer ve sınırlarına ilişkin detaylarını
gösteren güncel listeleri oluşturur. Bu listeyi, bu bölüm kapsamında yer
alan üreticiler, toplayıcılar, arındırma ve sevkiyat merkezlerinin
işletmecileri gibi ilgili tüm taraflara iletir.
2) Bu bölüm kapsamında yer alan üreticiler,
toplayıcılar, arındırma ve dağıtım merkezlerinin işletmecileri gibi ilgili
tüm taraflara, üretim alanının yeri, sınır veya sınıfı veya geçici veya
daimi olarak kapatılması ile ilgili değişiklikleri derhal bildirir.
3) Bu bölümde tanımlanan kontroller sonucunda üretim
alanının kapatılması, yeniden sınıflandırılması veya yeniden açılması
işlemlerini gecikmeksizin gerçekleştirir.
(6) Gıda işletmecisinin oto kontrolleri ile ilgili
olarak Bakanlık, üretim alanlarının sınıflandırılması, açılması veya
kapatılmasına karar vermek için gıda işletmecilerinin veya bunları temsil
eden sivil toplum örgütlerinin yürüttüğü kontrollerin sonuçlarını dikkate
alabilir. Bu durumda, Bakanlık analizlerin yapılacağı laboratuvarları belirler.
Gerekirse numune alma ve analiz işlemleri Bakanlık ile gıda işletmecileri
veya bunları temsil eden sivil toplum örgütlerinin kabul ettiği protokol
uyarınca yapılır.
Sınıflandırılmış üretim alanları dışından toplanan pectinidae ve
suyu süzerek beslenmeyen deniz karındanbacaklıları için resmi kontroller
MADDE 31 – (1) Sınıflandırılmış üretim
alanları dışından toplanan pectinidae ve suyu süzerek beslenmeyen
deniz karındanbacaklılarına ilişkin resmi kontroller balık hallerinde, sevkıyat merkezlerinde
ve işleme tesislerinde yapılır.
(2) Bu tür resmi kontroller, Hayvansal Gıdalar İçin Özel
Hijyen Kuralları Yönetmeliğinin 39 uncu maddesinde belirtilen canlı çift
kabuklu yumuşakçaların sağlık standartları ile aynı zamanda 43 üncü
maddesinde belirtilen kurallar ile uyumu doğrular.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Balıkçılık Ürünlerine İlişkin Resmi Kontroller
Balıkçılık ürünleri
MADDE 32 – (1) Bakanlık balıkçılık
ürünlerinin resmi kontrollerini 33, 34 ve 35 inci maddelere uygun olarak
yürütür.
Üretim ve piyasaya arzına ilişkin resmi kontroller
MADDE 33 – (1) Balıkçılık ürünlerinin
üretimi ve piyasaya arzına ilişkin resmi kontroller aşağıdaki hususları
kapsar.
a) Karaya çıkarma ve ilk satışın hijyen koşullarına
ilişkin düzenli bir kontrolü,
b) Gemilerin ve toptan satış yerleri de dahil olmak
üzere karadaki işletmelerin, özellikle aşağıdaki hususların kontrol
edilmesine yönelik, düzenli aralıklarla denetimi;
1) Onaya tabi gıda işletmelerinin onay koşullarının
devam edip etmediği,
2) Balıkçılık ürünlerinin doğru bir şekilde muamele
edilip edilmediği,
3) Hijyen ve sıcaklık gerekliliklerine uyum,
4) Gemiler dahil işletmenin, işletmelerdeki
tesis ve ekipmanlarının temizliği ile personel hijyeni,
c) Depolama ve nakliye koşullarına ilişkin kontroller.
(2) Gemilerde üçüncü fıkrada belirtilen resmi kontroller;
a) Gemiler bir limana uğradığında,
b) Bağlı olduğu limana bakılmaksızın, balıkçılık
ürünlerini karaya çıkardığı limanda,
c) Gerekli hallerde, gemi denizdeyken,
yürütülebilir.
(3) Bakanlık; fabrika veya dondurucu geminin
onaylanmasına yönelik yürütülen denetimi, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay
İşlemlerine Dair Yönetmelikteki süreyi dikkate alarak gerçekleştirir.
Gemiye şartlı onay verdiğinde, şartlı onayın onaya çevrilmesi veya şartlı
onayın süresinin uzatılması veya onayın askıya alınması için gerekli
denetimleri yürütür. Bakanlık, denetimleri gerektiğinde gemiyi denizdeyken
veya bağlı olduğu liman dışında başka bir limandayken de yürütebilir.
Balıkçılık ürünlerinin resmi kontrolleri
MADDE 34 – (1) Balıkçılık ürünlerinin resmi
kontrolleri asgari olarak aşağıda belirtilen hususları kapsar:
a) Duyusal kontroller: Rastgele duyusal kontroller
üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamalarında ilgili mevzuatla belirlenen
tazelik kriterlerine uygunluğun doğrulanması amacıyla yürütülür.
b) Tazelik kriterleri: Duyusal kontrol balıkçılık
ürünlerinin tazeliğine ilişkin herhangi bir şüphe ortaya çıkardığında,
toplam uçucu bazik nitrojen (TVB-N) seviyelerinin belirlenmesi için numune
alınarak laboratuvartestlerine tabi tutulur. Bu kontrollerde, TVB-N
için belirlenen limitler dikkate alınır. Duyusal kontrol, insan sağlığını
etkileyecek diğer koşulların varlığına ilişkin bir şüphe yarattığında,
doğrulama amacıyla uygun numuneler alınır.
c) Histamin: Rastgele histamin analizleri
mevzuatla belirlenen kabul edilebilir limitlere uygunluğunun doğrulanması
için yürütülür.
ç) Kalıntı ve bulaşanlar: Kalıntı ve bulaşan
seviyelerinin kontrolüne yönelik izlemeler ilgili mevzuat uyarınca yapılır.
d) Mikrobiyolojik kontroller: Mikrobiyolojik kontroller,
gerektiğinde mevzuat kapsamında ortaya konulan ilgili kurallar ve kriterler uyarınca
gerçekleştirilir.
e) Parazitler: Rastgele parazit kontrolleri mevzuata
uygunluğunun doğrulanması için yürütülür.
f) Zehirli balıkçılık ürünlerinde aşağıdaki hususları
sağlamak için resmi kontroller yapılır.
1) Tetraodontidae, Molidae, Diotontidae ve Canthigasteridae familyalarının
zehirli balıklarından elde edilen balıkçılık ürünleri piyasaya arz edilmez.
2) Gempylidae familyasına özellikle Ruvettus pretiosus ve Lepidocybium flavobrunneum türlerine
ait taze, hazırlanmış, dondurulmuş ve işlenmiş balıkçılık ürünleri sadece
paketlenmiş/ambalajlanmış şekilde ve hazırlama/pişirme yöntemleri ile
sindirim sistemi rahatsızlıklarına yol açan maddelerin varlığına ilişkin
risk hakkında tüketiciye bilgi sağlayacak şekilde etiketlendikten sonra
piyasaya arz edilir. Balıkçılık ürünlerinin bilimsel ve ticari adı etiket
üzerinde yer alır.
3) Ciguatera gibi biyotoksinler veya
insan sağlığı için tehlikeli diğer toksinleri içeren balıkçılık ürünleri
piyasaya arz edilemez. Bununla birlikte, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliğinin 34 üncü maddesine uygun olarak üretilmiş ve 39
uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilmiş olan
standartlar ile uyumlu ise, çift kabuklu yumuşakçalardan,
denizkestanelerinden, gömlekliler ve denizde yaşayan karından bacaklılardan
elde edilen balıkçılık ürünleri piyasaya arz edilebilir.
Kontrollerden sonra alınan kararlar
MADDE 35 – (1) Aşağıdaki durumlarda
balıkçılık ürünlerinin insan tüketimine uygun olmadığı kabul edilir:
a) Duyusal, kimyasal, fiziksel veya mikrobiyolojik
kontroller veya parazit kontrolleri bu ürünlerin ilgili mevzuata uyumlu
olmadığını gösterdiğinde,
b) Balıkçılık ürünlerinin yenebilir kısımlarındaki
bulaşan veya kalıntı miktarları ilgili mevzuatta belirtilen limitlerin
üzerinde olduğunda veya tüketim miktarı ile insanlar için kabul edilebilir
günlük veya haftalık alım miktarı üzerinden hesaplanan düzeyleri geçtiğinde,
c) Aşağıdakilerden elde edildiğinde,
1) Zehirli balık,
2) 34 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) bendinin (2)
numaralı alt bendinde belirtilen biyotoksinlere ilişkin hükümler
ile uyumlu olmayan balıkçılık ürünleri,
3) Toplam miktarı Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliğinde belirtilen limitleri aşan denizbiyotoksinlerini içeren
çift kabuklu yumuşakça, denizkestanesi, gömlekliler ve deniz karından
bacaklılar,
ç) Bakanlık tarafından, halk ve hayvan sağlığına risk
teşkil edeceği veya herhangi sebepten dolayı insan tüketimi için uygun
olmadığı kararlaştırıldığında.
ONİKİNCİ BÖLÜM
Çiğ Süt, Kolostrum, Süt Ürünleri ve Kolostrum Bazlı
Ürünlere
İlişkin Resmi Kontroller
Çiğ süt, kolostrum, süt ürünleri ve kolostrum bazlı ürünler
MADDE 36 – (1) Bakanlık çiğ süt, kolostrum,
süt ürünleri ve kolostrum bazlı ürünlerin resmi kontrollerini 37
ve 38 inci maddelere uygun olarak yürütür.
Süt ve kolostrum üretim işletmelerinin kontrolü
MADDE 37 – (1) Süt ve kolostrum üretim
işletmelerindeki hayvanlar, çiğ süt ve kolostrum üretimi için sağlık
kuralları, özellikle de hayvanların sağlık durumu ve veteriner tıbbi
ürünlerinin kullanımına ilişkin kurallara uygunluğun doğrulanması için
resmi kontrollere tabi tutulur. Bu kontroller, hayvan sağlığı, halk sağlığı
veya hayvan refahına ilişkin mevzuata uygun olarak yürütülen veteriner
kontrolleri sırasında ve resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim
tarafından gerçekleştirilir.
(2) Hayvan sağlığı kurallarına uyulmadığına ilişkin
şüphelerin olması halinde, hayvanların genel sağlık durumu kontrol edilir.
(3) Süt ve kolostrum üretim işletmeleri, hijyen kurallarına
uygunluğun doğrulanması için resmi kontrole tabi tutulur. Bu resmi
kontrollere, konu ile ilgili örgütlerin yürüttüğü denetimlerin ve/veya kontrollerin
izlenmesi de dahiledilebilir. Kontroller, hijyenin yetersiz
olduğunu gösterdiğinde Bakanlık, durumun düzeltilmesi için gerekli
adımların atıldığını doğrular.
Toplama sonrası çiğ süt ve kolostrumun kontrolü
MADDE 38 – (1) Bakanlık, Hayvansal Gıdalar
İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinin 56 ncı maddesi uyarınca
gerçekleştirilen kontrolleri izler.
(2) Gıda işletmecisi, Bakanlığa toplam canlı bakteri
sayısı ve/veya somatik hücre sayısı açısından kriterlereuygun
olmadığına ilişkin ilk bildirimi yaptıktan sonraki üç ay içersinde durumunu
düzeltmemesi halinde, çiğ sütün ve kolostrumun üretiminin yapıldığı
işletmeden dağıtımını askıya alır. Ancak Bakanlığın özel izni veya genel
talimatı ile çiğ süt ve kolostrum, halk sağlığının korunmasına yönelik
işleme ve kullanıma tabi tutulur. Askıya alma veya özel hükümlere tabi
tutma işlemi, gıda işletmecisi tarafından çiğ sütün ve kolostrumun kriterlere uygun
olduğu ispatlanıncaya kadar yürürlükte kalır.
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İthalat, Belirli Hayvansal Gıdaların İthal Edilmesine
İzin Verilen İhracatçı
Ülkeler ve İhracatçı Ülke Bölgelerinin Listeleri,
İthalatına İzin Verilen
Belirli Hayvansal Gıdaları Üreten İşletmelerin Listesi
ve Belgeler
İthalat
MADDE 39 – (1) Gıda ve Yemin Resmi
Kontrollerine Dair Yönetmeliğin 36, 37 ve 38 inci maddelerinde yer alan
ilkelerin ve koşulların yeknesak olarak uygulanmasının temin edilmesi için
40, 41, 42, 43 ve 44 üncü maddelerde belirtilen prosedürler uygulanır.
Belirli hayvansal gıdaların ithal edilmesine izin
verilen ihracatçı ülkeler ve ihracatçı ülke bölgelerinin listeleri
MADDE 40 – (1) Bakanlık hayvansal gıdaların
ithal edilebileceği ülke veya bölge listesini hazırlar ve güncel tutar.
Hayvansal gıdalar sadece bu listede yer alan ülke ve bölgelerden ithal
edilir.
(2) Bir ihracatçı ülke, o ülkede kontrol yapılması ve
Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin 37nci maddesinin
üçüncü fıkrasında belirtilen şartları sağlaması durumunda söz konusu
listeye alınır. Ancak Bakanlık, aşağıdaki koşullar altında yerinde denetim
yapmaksızın ihracatçı ülkeyi söz konusu listeye alabilir.
a) Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin
35 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde belirlenen risk oluşmuyor
ise,
b) İhracatçı ülke yetkili makamının gerekli garantileri
sağladığı kabul edilirse.
(3) Bu maddeye uygun olarak hazırlanan listeler halk ve
hayvan sağlığı amacıyla hazırlanan diğer listelerle birleştirilebilir.
(4) Listeler hazırlanırken veya güncellenirken, Gıda ve Yemin
Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin 35 inci maddesinin ve 37 nci maddesinin
üçüncü fıkrasının yanı sıra aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınır:
a) Aşağıdaki konulara ilişkin ihracatçı ülke mevzuatı:
1) Hayvansal gıdalar,
2) Yasaklanmaları veya izin verilmelerine ilişkin
kurallar da dahil, veteriner tıbbi ürünlerin kullanımı, dağıtımı,
piyasaya sürülmeleri, uygulanmaları ve denetimlerine ilişkin kurallar,
3) Yem maddelerinin ve diğer son ürünlerin
hazırlanmasında kullanılan işlenmemiş maddelerin hijyen kalitesi,
ilaçlı yemlerin hazırlanması ve kullanımı, katkı maddelerinin kullanımına
ilişkin usuller dahil yem maddelerinin hazırlanması ve kullanımı,
b) İhraç edilmek üzere hazırlanan hayvansal gıdaların
üretimi, imalatı, işlenmesi, depolanması ve naklindekihijyen koşulları,
c) İhracatçı ülkeden gelen ürünlerin piyasaya arz
edilmesinden ve yürütülen ithalat kontrollerinin sonucundan edinilen
deneyim,
ç) İhracatçı ülkelerde Bakanlıkça yürütülen kontrol
sonuçları, özellikle ihracatçı ülke yetkili makamlarının
değerlendirilmesinden elde edilen sonuçlar ve Bakanlık kontrollerini
takiben verilen tavsiyeler ışığında ihracatçı ülke yetkili makamları
tarafından alınan önlemler,
d) Onaylı zoonoz kontrol programlarının
varlığı, uygulanması ve bildirilmesi,
e) Onaylı kalıntı kontrol programının varlığı,
uygulanması ve bildirilmesi.
(5) Bakanlık güncel listelerin kamuoyu tarafından
ulaşılabilir olması için gerekli düzenlemeleri yapar.
İthalatına izin verilen belirli hayvansal gıdaları
üreten işletmelerin listesi
MADDE 41 – (1) 42 nci maddede
belirtilen durumlar dışında, sadece bu maddeye uygun olarak hazırlanan ve
güncellenen listelerde bulunan işletmelerde üretilen ve bu işletmelerden
gönderilen hayvansal gıdaların ithalatına izin verilir.
(2) Birinci fıkraya ilave olarak, çiğ et, kıyma,
hazırlanmış et karışımları, et ürünleri ve mekanik olarak ayrılmış et (MAE)
sadece bu maddeye uygun olarak hazırlanmış ve güncellenmiş listelere dahil olan
kesimhanelerde ve parçalama tesislerinden elde edilen etten üretilmişse ithal
edilebilir.
(3) Menşe ülkenin yetkili makamının aşağıdaki hususlarda
garanti vermesi durumunda bir işletme söz konusu listeye dahil edilebilir:
a) Hayvansal gıdanın üretilmesinde kullanılan hammaddeyi
işleyen işletmeler de dahil hayvansal gıda işletmeleri, ülkemizin
gerekliliklerine, özellikle Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliği şartlarına veya 40 ıncımaddeye uygun olarak hazırlanan
listeye ihracatçı ülkenin eklenmesi kararı verilirken dikkate alınan
şartlara en az eşdeğer olduğu belirlenmiş şartlara uymalıdır.
b) Menşe ülkedeki resmi denetim birimi işletmeleri
denetlemeli ve ham maddeleri işleyen işletmelere ilişkin tüm bilgileri,
gerektiğinde Bakanlığa sunar.
c) Menşe ülkedeki resmi denetim birimi, bu fıkranın (a)
bendinde belirtilen şartları karşılamakta yetersiz olan işletmelerin,
ülkemize ihracat yapmalarını durdurabilecek yetkiye sahip olmalıdır.
(4) 40 ıncı maddeye uygun olarak hazırlanan ve
güncellenen listelerde bulunan ihracatçı ülkelerin yetkili makamları,
birinci fıkrada belirtilen işletmelerin listesini hazırlar ve sürekli
güncelleyerek Bakanlığa iletir.
(5) Bakanlık güncel listelerin kamuoyu tarafından
ulaşılabilir olması için gerekli düzenlemeleri yapar.
Listeleme gerekliliklerine tabi olmayan işletmeler
MADDE 42 – (1) Aşağıdaki ihracatçı ülke
işletmelerinin 40 ıncı maddenin dördüncü fıkrası uyarınca
hazırlanan ve güncellenen listelerde yer almasına gerek yoktur:
a) Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliğinin 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 ve 19 uncu
bölümlerinde kuralları belirlenmemiş hayvansal gıdaların muamele edildiği
işletmeler,
b) Sadece birincil üretim yapan işletmeler,
c) Sadece nakliye işlerini yürüten işletmeler,
ç) Sadece sıcaklık kontrollü depolama gerektirmeyen
hayvansal gıdaların depolamasını yapan işletmeler.
Canlı çift kabuklu yumuşakçalar, canlı
denizkestaneleri, canlı gömlekliler ve canlı deniz karından bacaklıları
MADDE 43 – (1) 42 nci madde
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, canlı çift kabuklu yumuşakçalar, canlı denizkestaneleri,
canlı gömlekliler ve canlı deniz karından bacaklılarının 41 inci madde
kapsamında hazırlanan ve güncellenen listelere dahil olan
ülkelerdeki üretim alanlarından gelmesi gerekir.
(2) Sınıflandırılmış üretim alanları dışından toplanan pectinidaeler için
birinci fıkradaki şart uygulanmaz. Ancakpectinidaelere ilişkin resmi
kontroller 31 inci maddeye uygun olarak yürütülür.
(3) Bakanlık;
a) Birinci fıkrada belirtilen listelerin
hazırlanmasından önce, ihracatçı ülkenin yetkili makamı tarafından üretim
bölgelerinin sınıflandırılması ve kontrolüne ilişkin bu Yönetmelik
şartlarına uygunluk ile ilgili verilen garantiyi dikkate alır.
b) Birinci fıkrada belirtilen listelerin
hazırlanmasından önce yerinde denetim yapar. Ancak;
1) Belirli hayvansal gıdalar için belirlenmiş risklerin
denetimi gerektirmemesi,
2) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen listeye
belirli bir üretim alanının eklenmesi kararı verilirken, diğer bilgilerin
ihracatçı ülke yetkili makamının gerekli garantileri sağladığını göstermesi,
durumlarında yerinde denetim yapmaz.
(4) Bakanlık bu madde kapsamında oluşturulan güncel
listelerin kamuoyu tarafından ulaşılabilir olmasını sağlar.
Belgeler
MADDE 44 – (1) İthal edilen hayvansal gıda
sevkiyatlarına aşağıdaki belirtilen kuralları karşılayan belge eşlik eder.
a) İthal edilen hayvansal gıdalara eşlik eden sağlık
sertifikası, ihracatçı ülke yetkili makamı tarafından imzalanır ve üzerinde
resmi mühür bulunur. Sertifikanın birden fazla sayfadan oluşması durumunda,
her bir sayfada imza ve resmi mühür bulunur. Fabrika gemileri söz konusu
olduğunda ihracatçı ülkenin yetkili makamı, kaptan veya başka bir gemi
yetkilisini, sertifikayı imzalamak üzere yetkilendirebilir.
b) Sertifikalarda Türkçe dili bulunur veya yeminli
tercümeleri sertifikaya eklenir.
c) Orijinal sertifika, ülkeye girişte sevkiyata eşlik
etmek zorundadır.
ç) Sertifika;
1) Tek bir sayfadan veya
2) Bütün ve bölünemez bir kağıdın parçası olan
iki veya daha fazla sayfadan veya
3) Toplam sayfa sayısını da içerecek şekilde
numaralandırılmış birden fazla kağıttan,
oluşabilir.
d) Sertifikada kayıt numarası bulunur. Eğer sertifika
birden fazla kağıttan oluşuyor ise, her sayfada bu kayıt numarası
bulunur.
e) Söz konusu sevkiyata ilişkin sertifika, ihracatçı
ülkenin yetkili otoritesinin denetiminde sevkiyattan önce düzenlenir.
(2) Söz konusu belge, ürünlerin;
a) Gıda Hijyeni Yönetmeliği ve Hayvansal Gıdalar İçin
Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği ile belirlenen şartları veya en az bu
şartlara eşdeğer hükümleri,
b) Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmeliğin
37 nci maddesinde belirlenen özel ithalat koşullarını,
karşıladığını doğrular.
(3) Belgeler, halk ve hayvan sağlığı konularında ilgili
diğer mevzuata uygun olan ayrıntıları içerebilir.
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İstisnai uygulamalar
MADDE 45 – (1) Bakanlık, 5, 6, 7, 8 ve 9
uncu bölümlerde ortaya konulan şartları uygulamaya yönelik olarak istisnai
uygulamalar getirebilir. Bu istisnai uygulamalar aşağıdaki amaçlara yönelik
olur:
a) Gıdanın üretilmesi, işlenmesi veya dağıtımının
herhangi bir aşamasında geleneksel yöntemlerin kullanımınaimkan tanınması,
b) Özel coğrafi güçlüklere tabi olan bölgelerde yerleşik
olan veya küçük miktarda üretim hacmi olan gıda işletmelerinin
ihtiyaçlarının giderilmesi,
c) Et hijyen kontrollerine yönelik yeni
yaklaşımların denenmesi için pilot projelere izin verilmesi.
Yürürlük
MADDE 46 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 40, 41 ve 43 üncü maddeleri 31/12/2012 tarihinde
b) 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası, 13 üncü
maddesinin birinci fıkrası, 19 uncu maddesi ve 20 nci maddesi31/12/2013 tarihinde,
c) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 47 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
|